domingo, 25 de septiembre de 2011

SEN PERDÓN




FAI hoxe oito días, miña nai entrou na cociña co rostro mudado. Traía os ollos alodados. Meu pai e mais eu, supoñendo que viría do galiñeiro, a súa dedicación predilecta, onde lle regala ás galiñas un trato tan personalizado, que para si quixeran moitos enfermos, preguntamos se escaseaban os ovos. "Cala. Tivemos unha boa desgraza". "Desgraza?", preguntei incrédulo. "Desapareceron as tres galiñas máis poñedoras". "Tres?", alarmei, e meu pai virou branco. "Temos unha boa perda", sentou no banco que rodea a bilbaína. "Enganaríaste, mamá, han de andar por aí perdidas", tratei de suavizar. "Non andan, non, que levo máis de media hora na súa busca e desapareceron". Meu pai, caladiño, tamén desapareceu da cociña. Tranquiliceina, convencina de que habían de aparecer e foi pasando a mañá. Nun momento que saín fóra, escotei que meu pai lle preguntaba en confianza ao can: "Non serías ti, larpeiro?"
Durante a comida, para non remexer na desgraza da perda, comentamos o caso dunha familia amiga na que todos os membros andan espallados polo mundo. "Pois vaia vida, os fillos no estranxeiro e o home e a muller cada un nunha esquina do país", lamentouse mamá. "Tamén os teus fillos viven en distintas cidades, mamá, é lei de vida", resteille importancia. "Non tal. Polo menos nós (referíase a ela e meu pai) estamos xuntos". "Por pouco tempo", admitiu meu pai resignado polo baixiño. E aí descubrín que estaba resolto o misterio das galiñas. Miña nai tardou algo máis, pero pouco. Despois de comer chegou cunhas plumas na man: "Nai que o fixo. Matounas . Onde as agocharía?". "Agochalas?, iso é ter moita malicia", intervín eu. "Malicia. Este cabrón ten tanta coma a peor das persoas", aclaroume. Nestas, meu pai intentou desaparecer outra vez caladiño. "Non marches, agora non escapes, que ti es igual ca el", acusou no mesmo lote ao can e ao marido. "Ese can non é ben listo", quixo meu pai aprazar o trebón. "Non é ben listo, non é ben listo...". Caeu o trebón coa forza que ela lle sabe dar e logo calmouse. Nós, xa fóra, refixemos o delito seguindo os restos de tripallada e plumas detrás do pombal e entre o millo. Como non hai tristeza que non escampe, ao solpor volveu a calma. Os homes falabamos sentados á fresca nun banco do xardín e o can entendeu que pasara o perigo, polo que sentou na herba xunta nós. "Vai ser negra, meu amigo", prognosticoulle meu pai. Ao pouco paso miña nai, espetou os seus ollo nos do can e cuspiulle con canta rabia puido: "Lambón!". O can virou a cara coma se non oíse, pero sabe ben que desta non terá perdón.

sábado, 24 de septiembre de 2011

A COBIZA COMO ÉXITO

Nun artigo recente, o catedrático Enrique Gil Calvo aborda a pregunta sobre a ocupación dos espacios públicos por parte de determinados colectivos e as distintas maneiras de reaccionar nunha cultura e noutra. Deixando a parte aspectos do artigo que tamén poderían merecer reflexión, quero referirme especialmente á hipótese coa que pretende explicar o porqué mozos, nenos, negros e brancos de distintos barrios do Reino Unido, independentemente das ferramentas de convocatoria e da importancia que supoña aparecer como protagonista nas redes sociais, se dedicaron a pillar con avidez rapaz os bens alleos. Cómo, pregúntase, ante catástrofes como puideron ser o tsunami de Xapón ou o atentado de Noruega, as repostas foron completamente distintas á do furacán Katrina en Nova Orleáns e á revolta dos barrios londinenses? Mentres en Xapón e Noruega reinou a calma e o respecto, o sufrimento sen proxección de envexa, nin rapacidade, nin resentimento, nin ansiedade polo status, no Reino Unido e nos EE.UU.desbordáronse todos os controis e límites para a raspiña e o ataque aos bens alleos, diluíndose nos peores vicios da masa. Segundo a súa hipótese, a razón destas diferencias radica na maior ou menor igualdade social. A maior igualdade social (Xapón, Noruega), maior respecto e control; a maior desigualdade (os países anglosaxóns), maior descontrol e avidez polo alleo en canto as forzas de seguridade perden o control. Para Gil Calvo, que o imperativo categórico destas sociedades (as anglosaxonas) sexa a cobiza posesiva é a causa desta resposta e deste uso impulsivo e destructivo dos espacios públicos. Se me permiten que lles reproduza unha cita, creo que quedará moito máis clara a súa explicación:” Si los banqueros anglosajones carecen de escrúpulos para lucrarse con la ruína ajena, y esa clase de rapacidad depredadora se pone como ejemplo de éxito social, ¿cómo sorprenderse de que los jóvenes anglosajones también se crean con derecho a disponer sin freno de los bienes ajenos, ocupando el espacio público para saquearlo a placer haciendo impune ostentación de su rapaz avidez?” Sobran comentarios, poderá ser ou non aplicable a hipótese explicativa a outros contextos e aparecerán esquinas discutibles sobre se a conduta rapaz se deberá unicamente a esa causa, pero o que parece innegable é que nas sociedades máis desiguais a bomba de retardo da revolta e os conflitos está máis activada ca naquelas nas que as desigualdades son menos escandalosas. Cando con tanta contundencia se acude desde discursos políticos, éticos e educativos á necesidade dunha insistencia en valores, temo que non estamos sendo realmente coherentes. Con demasiada frecuencia insistimos frivolamente na escasa consistencia e formación en valores das novas xeracións, coma se os políticos, profesores e dirixentes que con teimosía recorren a tal necesidade non fosen os modelos e formadores nas actitudes deses mozos. De onde aprenden e quen lles inculcou aos nosos mozos que o verdadeiro éxito radica na adoración do becerro da cobiza posesiva? Non será que vivimos nunha contradicción permanente intentando dicirlles o que realmente nin practicamos nin cremos? Como van a entender que realmente son a solidariedade, a xenerosidade, a paz, o diálogo e o respecto a base das relacións, cando perciben sen disimulo que o verdadeiro triunfo recae nos sen escrúpulos e nos desapiadados? Como podemos asustarnos do seu descaro detrás dos bens alleos, no afán por posuír e consumir, na tentación de que llo dean todo axiña e sen esforzo se esas son as liñas mestras do sistema polo que se produce, se gana, se crea e se quere que siga funcionando o mundo? Existe unha posible solución ao momento actual que pasa por unha palabra clave: redistribución. Pero resulta maldita, imposible, intocable, inoperante. En canto se toca redistribuír, todo se complica. Avanzar nesa liña non interesa, é discurso vacuo, sen futuro. De inmediato se nos ameaza con males maiores, con populismos, demagoxias e trampas sen fin detrás das que se agocha o único que podería frear estas manifestacións descontroladas, agresivas e destructivas. Redistribuír para igualar, ceder para demostrar que os valores que lles queremos ensinar á mocidade non son mera verborrea en contradicción coa vida diaria. De nada servirá ler desde parlamentos e tribunas, tarimas de aulas e púlpitos que necesitamos valores de esforzo, honradez, solidariedade e diálogo, se o que palpan é raspiña, saqueo depredador, abuso do débil. En fin, que os mozos lanzaranse aos comercios detrás de móbiles e roupas caras, mentres lles ensinemos que o único e verdadeiro éxito é a cobiza posesiva.

jueves, 22 de septiembre de 2011

UNHA ENTREVISTA


Merece a pena ler a entrevista con Florence Noiville que hoxe lle fai "La Vanguardia". É tan clara nas súas respostas coma nos seus ollos.