lunes, 31 de diciembre de 2012

EXAME DE CONCIENCIA


REALIZAR un balance do fin de ano non é moda presente. O asunto da revisión interna vén de vello, polo menos no meu caso. A min afixéronme desde neno aos exames de conciencia diarios, quincenais, mensuais, trimestrais, semestrais e anuais. Como deducirán, moi controlada a conciencia, o que non supón que un poda durmir sempre con ela tranquila. Pero o certo é que aos da miña xeración cargáronnos con exceso de vixilancia interior, o que repercute probablemente nunha regular saúde mental, porque nin tanto nin tan pouco, pois se hoxe se acusa a algúns de laxitude, antes caiamos nunha represión estrita que pouco colaboraba en medrar ben.
Todo isto vén a conto porque acórdame que, sendo aínda ben pequecho, realizando un balance interno de fin de ano, non daba atopado nada positivo que meter no meu saco de virtudes. Remiraba mes a mes no meu comportamento e só encontraba aspectos cos que encher o saco das falcatruadas, arroutadas, desgustos a meus pais e reprensións dos meus superiores. Pero, que fixera de bo naquel ano, nada había do que se sentir orgulloso despois de 365 días? E remoía na conciencia, pero nada. Canto máis ía detrás de algo digno de louvanza, máis motivos me asaltaban para o castigo. Así foi que chegou a noite do día 31, e cando todos na casa se afanaban por celebrar coa maior ledicia o remate do ano, a min consumíame a tristeza de non dar con méritos suficientes para poder acabalo en paz. Tan evidente debía ser a miña tristeza, que miña nai non se andou pola ramas: a ti que che pasa, estás bobo ou que? Nada, que era o que respondía sempre cando non quería responder. Como que nada?, insistía miña nai que penetraban en min sen necesidade de me mirar. Sentín vergonza e tratei de ocultar a razón da miña pena. Pero como cando unha nai quere saber algo, sábeo, gurrou e admitino: é que non atopo unha triste cousa boa en min no ano que remata. Non a farías, bobo, para o próximo compórtate mellor, e agora cambia de cara e deixa de pintar a mona (miña nai non é das que se apiadan dos que se compadecen de si mesmos). E non me quedou outra que rir se quixen. Iso si, cerca da media noite, arrimoume contra si diante de todos e fíxose cómplice comigo: vén aquí, pasmonciño, que che vou dicir algo que fixeches moi ben este ano. Achegou os seus labios ao meu oído e díxomo. E era certo, había algo que fixera moi ben. Feliz ano.

PUBLICADO EN EL CORREO GALLEGO

O MEXILLÓN XUSTICEIRO

Escribía hai un días Almudena Grandes felicitando o Nadal a todos menos aos culpables da crise e aos corruptos. Para estes pedía unha ostra xusticeira que os castigase como se merecen. Miren por onde, eu que son funcionario recortado sen misericordia, que pago os meus impostos sen posibilidade de escapatoria e incapacitado absoluto para mover unha folla do castelo de naipes que é esta economía, vén un mexillón xusticeiro e traidor e abáteme na cama deixándome sen forzas nin ánimo para nada. Pero as miñas calamidades non comezaron así. Como a un lle ensinaron que vale máis previr que lamentar, ao tempo xusto recomendado polo meu dentista fun á revisión pertinente. Adianto que non padecía dor de ningunha clase, só un pequeno burato onde ás veces quedaba algo de comida. Comprobado polo especialista o estado da miña boca decidiu que, para mellor perfección e prevención, non viría mal cubrir ese oco. Acepto presuposto e día e alá me presento á cita correspondente. A reparación comezou de maneira distinta a como era habitual coa miña antiga dentista, que sempre me explicaba en que consistiría o traballo, indicaba o proceso polo pormenor e avisaba que, diante da menor molestia, erguese a man esquerda. Este nada. Bos días e “abra a boca; máis!”. Por tres veces sentín a picadura fina para me anestesiar e axiña souben que nesa zona non sentiría nada . Mais no curso da operación notei que as mans eran duras, torpes, descoidadas, irrespectuosas. Fóra da área anestesiada recibía beliscos, tiróns e golpes dos trebellos eléctricos de maneira innecesaria. “Abra máis, máis” eran as únicas palabras que saían da boca do especialista que xa eu convertera en barbeiro ao estilo da literatura do século de ouro. Exercitando a miña capacidade de sufrimento fun quen a aguantar a que o barbeiro rematase a súa dolorosa obra de recheo na moa. Sentín un alivio enorme ao saír pola porta da consulta. Pero durou pouco. Morto o efecto da anestesia, a pel interna trillada e chea de beliscos era unha dozura ao lado da dor lancinante que subía desde a moa á cabeza. Aí comezou o meu doce Nadal. Imaxinen o día de noiteboa reparando esa avaría. Menos mal que son de bo contente, pensei que así comería menos e non sufriría problemas de estómago. Erro maiúsculo. En pleno proceso curativo, ocórreseme comer o mexillón xusticeiro e quero ser o suficientemente delicado para aforrarlles as consecuencias que se derivaron. Se a cada un dos culpables da crise lle tocasen sete ou oito intoxicacións similares e lle fixesen xurar que nunca máis especularían, enganarían e desprezarían ao homes polo mero beneficio inmediato, seguro que algún se reformaba. Pero xa ven, a xustiza actúa como lle cadra. Cébase nun simple funcionario. Pero é que antes de chegar a este final, aínda houbo máis. Tal vez abobado polos antibióticos e o exceso de calmantes, sen explicación fácil, un antes de xantar atópome que me faltan as gafas. Estarán no coche, deixaríaas na outra chaqueta, quedarían enriba de mesa... Non. Perdéronse. Con resignación aceptei que calquera pode perder unhas gafas. Aproveitei para revisar a vista e mercar unha novas. Un regalo de Nadal. Tampouco se vai afogar un nun vaso de auga. Así pois, coa moa a medio arranxar, cargado de calmantes, encargadas unha gafas novas, disposto a non permitir que as circunstancias me estragasen as festas, viaxo tranquilo e sen présa o día de noiteboa para cear coa familia. Chovía moito e decidín conducir con moita prudencia. Puxera música clásica para me esquecer do malestar permanente da moa e non lle dar máis importancia a unha simple perda de gafas. Pero nestas, xúrelles que así foi, veume á cabeza: agora só faltaría que fallase o coche. Nin tres minutos. De súpeto, tres alarmas luminosas acéndese no cadro de mandos. Repaso o libro de usuario e de maneira categórica ameaza que se aparecese un dos indicadores que aparecía debía parar inmediatamente e non circular, pois corría o perigo de romper o motor. Que lles parece que fixen? Non. Non me cabreei. Chamei a grúa e decidín que en min non mandaban as circunstancias adversas. Por algo así ía a perder a ledicia do día de noiteboa? Claro que o mal aínda estaba por chegar. O día propio de Natal espertei coma se comese un boi, ao longo do día as molestias adquiriron ton insoportable, e, entre a moa e o mal completo do meu corpo, esquecinme do coche, das gafas e de calquera penalidade. Prometín que non entraría en detalles da intoxicación e non o farei. Pero imaxinen o peor. Agora, levemente relaxado, a base de moito líquido e paciencia, escríbolles esta felicitación de aninovo porque sería moi inxusto que lles fixese pagar polos meus males. Comparto a idea de Almudena Grandes: felicidade e mellor ano para os traballadores, para os heroes diarios, para os que loitan pola educación e unha sanidade gratuítas, para os honrados e os que sofren. Para os corruptos e culpables, que os hai, como mínimo un mexillón xusticeiro.



PUBLICADO EN DIARIO DE PONTEVEDRA

miércoles, 26 de diciembre de 2012

ULIDO A BEBÉ


TEN razón o amigo de Comte-Sponville cando di que un bebé é coma a auga: acaba por invadir e ocupar todos os espazos dispoñibles. A súa fraxilidade e dependencia absolutas reclaman a atención dos seus coidadores a toda hora e sen límite. Só lle podemos dar, entregarnos máis e máis, eles non se fartan de pedir e tomar. Arrolalo, lavalo, mimalo, limpalo, quentalo, alimentalo, acariñalo... Todo é pouco para ese bebé que, aínda xa durmindo e sereno, esixe que o miremos a cada paso por se respira a compás, está retorto, algunha engurra o pode magoar, a temperatura das mans e as meixelas é a idónea. A súa indefensión e fraxilidade piden sen taxa. A nai, o pai, quen o coida, quere dunha maneira tan entregada, antes de que responda cun mínimo sorriso, antes de que nos queiran algo, antes de case existir, quérese tanto aos bebés que é certo, como di o filósofo francés citado, que talvez sexa o amor máis achegado ao divino, á santidade.
Pensaba nisto mentres axudaba con discreción ao proceso de bañar á miña neta. Ela tan feita e aleuta, tan necesitada das mans quentiñas, das palabras coma berces que arrolan, da serenidade doce e morna que dá o cariño, ese que agroma sen control diante dun corpo tan pequechiño. A maneira como se lle retiran as pezas de roupa, os movementos preparativos, coller entre as mans ese corpo marabilla da natureza para depositalo na auga á temperatura ideal, deixar que espoldrexe descubrindo a forza das súas pernas, a mobilidades das súas mans, estenderlle a auga polo peito, nos ombreiros, bautizala con tenrura suma para que non se sorprenda nin amedrente... Despois envolvela na toalla sedosa e doce, apertala con suavidade para que non teña frío nin medo, deitala a modiño, non sexa que quebre coma un vidro, e, ben seca, aceitala, hidratala, cubrila de perfume e caricias para vestila outra vez e continúe no equilibrio do seu corpo morno. No momento de ulila, toda ela feita un arrecendo de graza e dozura, é cando, despois dese rito case innato de atención incondicional, de tenrura incalculable, un experimenta a entrega e o amor máis xeneroso e feliz dos humanos: ese que de tanto gusto se parece ás ganas de chorar, ese que nos lembra que somos capaces de entregarnos sen condición por dar a vida aínda a sabendas que ao afirmala noutro ser prolongamos indefinidamente o sufrimento e a morte que veñen apegados a ela.

PUBLICADO EN EL CORREO GALLEGO

sábado, 22 de diciembre de 2012

A PRIMEIRA VEZ QUE SE ACABOU O MUNDO

Foi a finais dos anos cincuenta do século pasado. Tería eu seis ou sete anos. Acaba de dar o salto da aldea á Coruña por decisión unilateral de meus pais, pasaba pois polo período primeiro de adaptación da chousa á beirarrúa, do prado ao mar, do candil ás luminarias de Juan Flórez e os Cantóns. Non sei como nin por boca de quen, chegara aos meus oídos a noticia que estarrecía: un día determinado, non sei se venres ou sábado pero a punto de caer, todo acabaría, chegaría a fin e canto se podía ver cos ollos desaparecería de súpeto nunha escuridade indefinida e sen fin. Ao coñecer a nova andei coa incerteza dentro de min calculando se merecería que a crese ou non. Durante o día, despistado, non me ofrecía maior credibilidade. Chegado o serán retorcíame por dentro do estómago a dúbida. Á noite, antes de durmir, dábame a a alma que si, que podería ser certo: por que o que tiña principio non había ter fin, e por que non había de ser a fin o día que se anunciaba? Así foi que avanzamos cara o momento e aguzouse en min o desasosego. Acabaría todo ao espertar, daría tempo a xantar, agardaría o remate a que pasase o día por completo? Nestas dúbidas andaba cando se produciu un acontecemento inesperado e dramático. Meus pais, que sen me preguntar me trouxeran para a Coruña da noite para o día, do día para a noite, sen saber ben por que nin por que non, deciden que debo volver pasar unha tempada á aldea na casa duns meus tíos. Non sei quen dos dous me transmitiu a noticia e a orde de que debería viaxar á aldea, pero calquera dos dous que fose notou que non ía ser doado levarme. Como non era hábil en disimular as contrariedades, axiña me notaron murcho e apagado, irritable, chorón. Durante unha xeira meu pai tratou de convencerme da bondade da viaxe: pero, pasmón, que mal che vai facer regresar un par de días á aldea? Atoparaste de novo cos teus curmás, seguro que te soben de acabalo da besta, comerás torta quentiña da que tanto che gusta, disque van cocer, e poderás brincar á estornela ou enredar a construír balados de pedra e barro tal coma un auténtico canteiro de Santo Estevo. Pero os seus argumentos nada me aliviaban. Cando un neno di non, é non, sobre todo se o neno era eu. Así pois chegou a hora na que tivo que intervir miña nai, máis expeditiva, menos dada ao diálogo, moito máis afeita a cortar polo san. Pero antes aínda veu a vergonza, a peor da dores. Coñecida a miña resistencia a viaxar, varios nenos algo máis vellos do edificio deron en rir á conta do meu mimo e debilidade de carácter. Ai, que bobo, ten medo a deixar aos papás, non é quen de viaxar e abandonar a casa... Así se rían e a min comíanme os demos desde os pés á cabeza, pois non tiña forzas para lles dar aclarado o motivo da miña negativa a moverme da Coruña por aqueles días, precisamente por aqueles días. Pero canto máis me atacaban, máis choraba e máis débil se presentaba a miña conduta, ata o punto de que xa se me fixo excesivo o acoso e risas por parte dos valentes pícaros e tiven que confesar a razón da miña negativa: non vou marchar hoxe se mañá é a fin do mundo, listos!, pensades que vou estar lonxe de miña nai cando se produza a fin? A miña explicación correuse veloz por entre nenos e adultos e as risas abertas ou encubertas produciron en min un desconcerto orixinal. Na miña pobre capacidade de razoamento non entraba a insensibilidade daquelas bestas que rían con asunto de tanta transcendencia. Cambiei o choro por rabia seca e mudei da transparencia á impenetrabilidade. Se non entendían o que estaba en xogo, aló eles, eu non pensaba darlles máis motivos para a risa nin a mofa. De todas as maneiras, no fondo de min quedaba unha última seguridade, un alicerce no que asentar o meu ben fundado razoamento: miña nai entendería do que falaba e non permitiría baixo ningún motivo que no día antes da fin do mundo eu me fose á aldea con meus tíos e curmáns lonxe dela. Miña nai? Outra que ben bailou: tan axiña como chegou aos seus oídos a explicación da miña desesperación e negativa a viaxar, sen tempo para que abrise a boca, tronzou toda dúbida dun golpe seco e violento: ti es bobo ou que? Que fin do mundo nin que farrapo de gaita. Mañá viaxas á aldea e deixa de chorar inmediatamente se non queres que che dea unha labazada e así choras con algo de razón! Nin a rabia seca nin a impenetrabilidade puideron conter as bágoas suaves que esborrexeron polas miñas meixelas. Acabouse o mudo. Aí si se acabou por primeira vez o mundo. Non me volvín a preocupar se sería certa ou non a profecía. Tanto tiña. Pouco importaba que fose ou non certo iso de que o mundo se acababa un día determinado. O mundo do neno inocente e confiado esnaquizouse. Un dilema brutal aparecía diante de min: ou eu era un iluso e cría estupideces ou a miña nai importáballe pouco que todo se acabase estando lonxe de min. Como o segundo era impensable, non quedaba outra que admitir que a miña inocencia debía acabar para sempre. E acabou. Aquel día acabouse por primeira vez o mundo.



PUBLICADO EN DIARIO DE PONTEVEDRA

domingo, 16 de diciembre de 2012

A CLAVE




A CLAVE ESTÁ NO QUE DI EL ROTO:

ENRIQUECER A LOS RICOS, 

EMPOBRECER A LOS POBRES.

A CADA UNO LO SUYO.

VERDADERO AMOR



EL VERDADERO AMOR

ES UNA HISTORIA

DE AMISTAD


Compte-Sponville

CASUALIDAD



CUANTO CON MÁS PRECISIÓN

LA GENTE PLANIFIQUE SU

FUTURO,

MÁS DURAMENTE

LE VA A GOLPEAR

LA CASUALIDAD.

UNHA MIGA DE REPRESIÓN

Nos duros anos da miña educación – tamén sentimental- , a máis frecuente das ansias entre a mocidade era escapar da represión. Saltala, bordeala, enganala, aniquilala. Dábannos tanto a beber dese veleno que todos ansiabamos desengancharnos desa chaqueta metálica moral que nos inhibía, prohibía e coaccionaba internamente. Todos loitabamos por deixar de estar reprimidos. As lecturas, as amizades e as condutas debían todas dirixirse cara a liberación da pesada carga represiva. A máis ampla e potente carga que nos oprimía iniciaba a premer en nós no ámbito político. Un medo indefinido vixiaba cada acción por inocente que se presentase. Acórdame da primeira vez que xogara a xornalista facéndolle unha entrevista a Benedicto, o cantante de Voces Ceibes. O acompañante e máis eu – el era o que tiña a vocación máis madura e o promotor da idea- acordamos ver ao entrevistado no bar Rois, famoso entre os estudantes polos seus bocadillos de luras. Os cambios de bar, as esperas, a inseguridade e sensación de estar realizando un acto terrorista de transcendencia histórica viñeron a canda min o resto do día. Total para dúas ou tres preguntas que lle puidemos facer ao final no Tixola, coa mirada permanentemente cravada na entrada por se aparecía algún social, fiándonos da memoria para logo reproducir tres ideas limpas coma auga de fonte clara. Vivir nun estado policial é das situacións máis esmagadoras para a persoa. Temer polo que les, dis, con quen te ves ou a onde vas, conduce á paranoia. Que os parlamentarios actuais acudan con tanta lixeireza a palabras como fascismo, nazismo e franquismo, antóllaseme dunha falta de realismo perigosa. Este afán pola esaxeración e os modais de guerra civil non sei se non estarán relacionados co esquecemento do que realmente era e é a represión. Non enredemos e teñamos que experimentar de novo en propia carne o que realmente é o franquismo. Algunha señoría non sei se non lle viría vén reprimirse unha miga. Á beira desta opresión política e moi ben engastallada nela – necesitábanse mutuamente de maneira enfermiza- situábase o control implacable das conciencias por parte da igrexa católica. O nacional catolicismo exercía case con groseira firmeza un control absoluto sobre o pensamento. Os mecanismos de entendemento da realidade espallados polo ben aceitado exército eclesiástico penetraban desde a nenez á mocidade cunha violencia exquisita. Impregnaban tanto os circuítos de decisión, que raro era o mozo que non precisaba de sesións intentas para esnaquizar esas redes de culpa, castigo e remordemento. Unha repercusión evidente desta inxección de control era a maneira de se divertir dos mozos. Había, claro, que saltar e romper con esas corres que encadeaban. Saltábanse os controis e filtros máis sutís para adquirir identidade e probar do goce que toda xuventude non pode desperdiciar. Rompíase e quebrábanse as leis da represión coma un exercicio de saudable aprendizaxe da liberdade. Tiñamos contra que e quen rebelarnos. Hoxe non é que non existan motivos para a rebelión, pero talvez as novas xeracións non experimentaron a carencia de liberdade que impele a buscala coa sede dos desesperados. Un factor que contribuíu a esta anestesia foi a corrente de “emprendedores” encargados de lles ofrecer diversión a esgalla aos adolescentes. Esas máquinas de crear riqueza e postos de traballo, de que mellore un país, funcionando a base de dirixir e manexar grandes festas nas que milleiros de adolescentes poden en comunidade dar renda solta á liberación que non precisan, gardan relación coa inhibición e apatía colectiva á que moitos se entregan. Os adultos, quizais con complexo polo duro que resultou liberarnos da nosa carga de represión, quixemos darlles feito o traballo. Invitámolos a botellón gratis, a macro festas guais nas que catro pícaros incrementaron o seu patrimonio á conta de miles de adolescentes amoreados en espazos destinados á anestesia xeral. Cando morren mozos nesas condicións acordámonos de buscar culpables. E se cadra a culpa vén de non querer admitir que para educar é imprescindible unha miga de represión.



PUBLICADO EN DIARIO DE PONTEVEDRA

EMPRENDEDORES DE FUME


Sorpréndese o economista Richard Blundell ao non ver indicios de novas industrias creativas, algo que parece normal que suceda en períodos de recesión coma o que vivimos. Igual que case todos os expertos, deposita a súa esperanza en que os mozos ben formados sexan os impulsores desta economía creativa. Non digo que non existan mozos instruídos e cun ruxido na cabeza detrás de ideas innovadoras e produtivas, pero o exemplo que recibiron non creo que anime demasiado ao crecemento deste colectivo tan necesario.
Se miramos cunha miga de calma aos triunfadores de onte e hoxe, unha gran parte non escapa ao estereotipo de "emprendedor" pícaro que dedica a súa sabedoría a ¨forrarse" axiña, por nada e para nada. É dicir: empresarios expertos en contactos con políticos corruptos, hábiles entregando sobres e regalos custosos no momento adecuado, vivos para aproveitarse de necesidades e carencias de grupos sociais, intelixentes para o engano e a trapallada máis badoca. Elementos que entenden que crear riqueza e progreso consiste en enganar ao fisco, buscar as mellores gangas para abusar do cliente, rodearse de profesionais ao seu servizo dedicados a atopar as máis finas regañas polas que saltar a lei e gabarse insolentes da súa sorte convencidos de que é debida á intelixencia e habilidades especiais que posúen. Como por desgraza, moito do negocio último xirou arredor destes creadores de riqueza e postos de traballo, se é que así se lle pode chamar ao que iso produce, non é de estrañar que agora custe atopar mocidade motivada e capaz de xerar industria creativa. Os modelos que a sociedade lles presentou sen reparo son tan efémeros e caducos que arrastran con idéntica debilidade. Medran e caen en tempo de nada. Moitos duran o que tardan en organizar cinco festas xigantescas nas que amorean a dezaseis mil xoves en espazos e condicións que acaban en desgrazas coñecidas. Pero axiña se refán, organízanse e reconverten a vella sociedade quebrada nunha de finalidade e métodos iguais con envoltorio que a enmascara. O triste é que moitos políticos aos que votamos para que promovesen e organizasen o ocio da nosa mocidade, vendidos á cobiza inmediata e á estupidez, dedicáronse a alimentar a estes negociantes do barato. Contratáronos, subvencionáronos, fixéronlles publicidade, dándonos a entender que a liberdade e a modernidade ían por aí. Mágoa. Todo fume.

PUBLICADO EN EL CORREO GALLEGO

lunes, 10 de diciembre de 2012

O COADXUTOR DE ROUCO

Miguel Ángel Aguilar estivo fino ao cualificar ao Sr. Wert, de momento ministro de Eduación, como o coadxutor de monseñor Rouco. Como non deixa de acontecer cada vez que hai cambio no goberno, as forzas apostólicas e romanas, ben no poder ou na oposición, dedícanse con entusiasmo e fe a defender dúas bandeiras ás que se abrazan con máis fanatismo que Mas á catalá: o aborto e a educación. Cando toca oposición, congregan grazas ao púlpito a milleiros de persoas en prazas públicas, arroladas por cánticos e louvanzas, para que se prohiba dunha vez por todas o asasinato de fetos; tamén, en convocatoria distinta, para que os pais poidan elixir libremente a educación nos valores cristiás como materia curricular, non vaia ser que o ateísmo, o materialismo e a visión parcial da realidade nos prive das verdades incuestionables da moral católica. Cando toca poder, axiña e coma quen non quere a cousa, o PP sempre saca da súa revolucionaria contrarreforma educativa unha lei que obriga a elixir entre relixión católica en condicións moi favorables e desexadas pola Conferencia Episcopal, aproveitando nesta ocasión, despois da perfecta campaña anterior de derribo, para liquidar a nova materia de Educación para a Cidadanía, que disque podía ser tendenciosa e manipuladora. En canto ao aborto, retoca e modula con algo máis de tino, pero seguindo de lonxe as posicións ideolóxicas que tan ben expón monseñor Martínez Camino. Por iso, supoño, o físico xornalista Aguilar outorga a función de coadxutor ao Sr. Wert, máis non creo que o seu papel se reduza só a iso. O actual ministro, curtido nas mañás da Ser en diálogos por Gabilondo moderados, sabe de comunicación e socioloxía o suficiente como para non causar tanto balbordo cada vez que abre a boca. Aínda que os favores hai que pagalos e os sancristáns deben tocar as campaíñas cando o oficiante ordena, a restra de perlas que o ministro deixa semana si e semana tamén na porta dos electores de titulares, estou por pensar que non se deben só a torpezas, ignorancias ou despistes de novato. Ademais de seguir unha liña ideolóxica que engarza moi ben coa tradición conservadora e retrógrada máis rancia da dereita de sempre (mira que despois de tanto tempo seguir aínda con relixión católica con nota ou sen nota, fronte a ética ou outra materia de categoría) , Wert cumpre un rol que a todo goberno lle resulta imprescindible: encirrar aos cans para que ladren mentres pola porta traseira se rouban as verdadeiras xoias. Así, mentres se lle pega un golpe seco e certeiro á educación pública para que non levante cabeza por décadas, distráesenos coa guerra das linguas para que os cataláns se unan máis no seu calculado e premeditado desapego á colaboración solidaria. E así, enredados nas bandeiras, Wert vai cumprindo a misión de nos distraer para a ver se non nos decatamos de que nin a educación, nin a sanidade, nin a xustiza, nin a atención social volverán a ser iguais. Serve para ganar tempo ata que no 2014 ou no 2015, se por algún misterio de transformación mundial se dese un pequeno renacer na economía, o goberno se puidese apuntar a vitoria que tanto nos custou. Porque se ata non hai moito a leria da desculpa se centraba na herdanza recibida, a nova receita para resistir van na liña de nos adiantar que todos estes sacrificios comezarán a dar froito e merecerán a pena para os próximos anos. Mentres, como todo indica derrube e desastre sen paliativos, o goberno necesita entreternos con batallas que emocionan e invitan á opción de seareiro do fútbol: todo aos meus, nada ao contrario. Así, entre linguas en guerra e regresos ao pasado coa relixión si relixión non, as novas leis e decretos van segando na herba da educación e da sanidade a cambio de que para dentro de dous anos comezaremos a crear algún emprego. Resistan, di a mensaxe de Wert, déixennos continuar co derrubo controlado e medido de toda atención pública universal, que para datas próximas verán o resultado de tanto sufrimento. E por se fose pouco, no medio de tanta borralla á que sopra o ministro para que se nos meta nos ollos, non nos damos fixado na silandeira e eficaz lei que deixará aos rexistradores da propiedade instalados para lustros. Miren para o pillabán do Sr. Rajoy: coma se non fose con el, aproveitando que pasa pola presidencia, ata ben atada unha lei que favorece en forma, como se debe lexislar cando se lexisla en serio, ao seu gremio de privilexiados funcionarios. Como o corpo de Rexistradores da Propiedade son dos desfavorecidos sociais e pasan por tantas calamidades nesta crise... En fin, que o ministro Wert, con ser un aplicado coadxutor de Rouco, é un magnífico provocador para que nos entreteñamos mentres este país continúa decidido pola senda do esperpento.


PUBLICADO EN DIARIO DE PONTEVEDRA

2014


COMO o tempo corre e non hai escusa que se poida perpetuar por ben urdida que estea, desde a fábrica de entretemento do goberno cambiouse a estratexia: agora non é tanto que sigamos mal pola herdanza recibida, que aínda dá bastante de si, senón que habemos de conformarnos con resistir porque para o 2014, por fin, comezaremos a medrar e crearase emprego. Por que no 2014 e non no 2016 supoño que obedecerá a cálculos sobre o límite de crenza, ata o 16 faríase moi longa a espera, menos crible. 
Dous anos escasos parecen un período de tempo soportable, tanto coma para continuar solicitando sacrificios e privacións porque non queda outro remedio. E mentres, ganando tempo a ver se algún milagre internacional vira o vento da economía, nese caso levaríase a rego a bonanza recordando que todo se debe aos sacrificios pasados. 
O discurso monótono e baleiro de Rajoy (non nos gusta facer o que estamos facendo pero non queda máis remedio) só se pode manter se colocamos en perspectiva unha recompensa. Claro que os seus antecesores, por suposto tan ineficaces coma el, caeron en idéntica trampa en repetidas ocasións. Fartáronse de ver indicios de saída do túnel e aquí seguimos. Desexo polo ben de todos que a data dese goberno sexa máis atinada. O que resulta curioso, sen embargo, é como, á espera desa data máxica, determinadas leis e reformas decrétanse sen perda algunha de tempo e sen lle tremer o pulso. Resignación e paciencia parecen as receitas de moda para explicar o fracaso sen paliativos das promesas electorais. Precipitación, arroutadas, decisións de alta carga ideolóxica e pago sen vergonza a vellos poderes que, coma os roqueiros, nunca morren, son o pan de cada día nas decisións dos ministros máis cantantes deste goberno: Wert e Gallardón. Ao de Educación tócalle o que a todos: realizar a contrarreforma consabida con cada cambio de goberno. Sen novidade. O de Xustiza emprégase a fondo e sen miramentos. Ata se atreve a buscarlle carga de traballo ao privilexiado gremio dos rexistradores do que forma parte o actual presidente. Que falta de vergonza! Esas leis non poden agardar para o 2014, e non? O ben feito, feito queda. E para o 2014, Deus dirá, pois se o prometido non se cumprise, a escusa está aprendida: non nos gusta pero debemos prolongar dous anos máis a espera, para o 2016 seguro que crearemos emprego. E nós crémolo. 


PUBLICADO EN EL CORREO GALLEGO.

lunes, 3 de diciembre de 2012

SUFRIMIENTO



LA GENTE DEMASIADO FIEL A SU

PROPIO SUFRIMIENTO

SE OLVIDA DE QUE LOS DEMÁS

TAMBIÉN SUFREN.


TEJU COLE. CIUDAD ABIERTA.

"TREMENDAMENTE" TRANQUILO


ESCOITO na radio a voz grave do encargado de converter a Bankia en rendible, que solvente disque xa o é. Di que imos polo bo camiño. Non se altera o alto executivo e mantén a serenidade dun discurso plano e pleno en corrección política, abusando do termo "tremendamente", coma se así asegurase a súa solidariedade cos afectados polas preferentes, os desafiuzados e os traballadores que proximamente serán despedidos. Vese que é home afeito a decidir, non lle treme a voz ante ningunha das cuestións (suaves) que lle lanza a entrevistadora. Así, cando toca o tema que seria vergonzoso eludir sobre as responsabilidades, sen se inmutar argumenta que están todas saldadas: por unha banda os accionistas quedaron a cero e por outra os altos directivos foron relevados, ningún continúa dirixindo a entidade. Mais aí quedou sen reflexos a xornalista, sen a espontaneidade que esixía unha explicación sen escapatoria.
Estupendo, Sr. Goirigolzarri, pero sen acritude, que responsabilidade é esa de marchar dunha entidade á que conduces á ruína, levando no peto a gratificación groseiramente millonaria que che soluciona a vida presente e a dos teus herdeiros? O problema non é non estar, senón como se marchou. Aquí hai quen paga os erros das cabezas pensantes e decisorias dunha maneira dolorosa e sen misericordia e quen, polos seus propios erros, recibe unhas gratificacións económicas imposibles de xustificar se mire por onde se mire. Sobre iso nos gustaría saber que opina o correcto e tranquilo salvador da antiga caixa madrileña, porque esas boas palabras de que se tratará de que non sexan 6.000 os despedidos, que lamenta a situación de algúns que firmaron preferentes, de que aos vulnerables non se lles aplicará o desafiuzamento con rigor, que comprende a dolorosa situación de tantos cidadáns sen vivenda habendo vivendas a esgalla sen vender e toda esa imaxe de comprensión e bondade soa a música celestial. O que nos están custando a todos os erros cometidos polo descaro dos privilexiados e intocables directivos, non se pode silenciar dicindo que xa non seguen nos seus postos. Quen decidiu sepultar o noso sistema financeiro nun vertedoiro de cascallos inmobiliarios non debe desaparecer cos bolsos cheos de millóns para que a desfeita por eles causada só atope remedio recortando en sanidade, educación e xustiza. En fin, pareceume que este banqueiro segue "tremendamente" tranquilo.


PUBLICADO EN EL CORREO GALLEGO

IRRITADO COA AUTOESTRADA

Se ben é certo que o momento de maior irritación se produciu na autoestrada, o inicio do malestar comezou atrás, no banco. O meu trato tormentoso cos bancos vén de lonxe, de cando contaba 7 ou 8 anos, pero o regreso pola vía da psicanálise á relación amor-odio bancaria non procede que me deteña agora a esmiuzala. Só aterme ao feito de hai varios anos, o empregado bancario que me atendía normalmente, posiblemente porque lle tocaba vender o “produto”, me tentou coa idea de aceptar un dispositivo electrónico para pasar pola peaxe da autoestrada sen necesidade de parar para pagar nin con moedas nin con tarxeta. É moi cómodo, convenceume axiña o traballador, con pegalo na parte do parabrisas que menos che estorbe, esquéceste de facer esperas, entras pola vía rápida, e non te complicas. Ademais é gratis, unha atención que temos para os clientes preferentes... E eu crino. Foi gratis o primeiro ano, pero os posteriores, relixiosamente, cada ano un día antes, pago dez euros coma un campión por aquel detalle cos clientes especias. Aí estivo o inicio da irascibilidade. Outra vez tragando o engado, porque ademais de non resultar gratis, mentres non me sometín a control, as facturas de fin de mes aumentaban coma leite no lume. Como non había que pagar no momento, veña autoestrada para arriba e para abaixo, tanto tiña que houbese présa coma que non, que fose día de traballo ou souto, coma se a fin de mes non pasasen a conta e a AP9 fose barata. De todo isto deduzan que levaba xa dous ou tres anos quecendo o lume da ira contra o banco e, por suposto, contra a autoestrada, cada día máis cara. Non sabía que estaba agardando o día de esbourar a ira ata que o mércores pasado o comprobei. Viaxaba coma outra veces e, chegado á peaxe, vexo ringleiras de coches agardando para pagar. Mira o gusto que dá contar co trebello electrónico, pensei contentándome, agora métome polo carreiro só para preferentes e os outros quedan mirando para min. Pero velaí que as dúas carreiras preferentes, polo que fose, amosaban un X en vermello iluminando e tamén nelas había que facer espera. Supoñendo que por algunha razón non se podería acceder por esa vía nese momento, de aí o X ben á vista en vermello, optei pola vía normal, a lenta, a chamada automática. Porque agora son automáticas. Despiden aos traballadores e colocan máquinas coas que pagas con moedas, tarxeta, e ata podes pedir axuda. Pola automática me metín. Mal feito. Só cambiar de vía, vexo que se abren de súpeto as rápidas e todos os que agardaban avanzan, como é lóxico, a unha velocidade moito maior que a miña, mentres eu sigo agardando na automática a que me chegue a miña quenda. Non me excito. Respiro fondo. Teño présa, pero non para tanto. Un erro. Non cómpre alterarse. Un dos que vai diante de min, por problemas que ás veces ocorren nas automáticas, debe pedir axuda, saír do coche, parlamentar cun empregado que vén socorrelo e retarda o pago en varios minutos. Ninguén se irrita, polo menos as bucinas non soan. Xa só me quedan tres diante de min. Non é para tanto, tranquilízome. Pasa un, outro, un terceiro e xa entro eu. Pois non. Xusto o que está diante de min tamén tropeza con algún inconveniente. Vexo que timbra, que saca a man pola fiestra, que volve a timbrar, que mira para atrás como pedindo desculpas, ata que, por fin, non entendín o problema, a barreira érguese e o coche avanza. Agora vou eu, penso. Pero non. Soa o pitido que indica que le a miña tarxeta de pago preferente, pero a barreira non se ergue. Detrás de min vexo un enorme camión con matrícula de Portugal e un condutor subido coma a unha torre de control que me vixía con mala cara. Como a barreira non se abre, timbro tamén eu na automática solicitando axuda. Os coches seguen pasando ao meu carón pola vía preferente a boa velocidade, moitos deles vehículos pesados que meten un ruído atronador. Un señorita trata de me axudar: está na automática, señor, pode pagar vostede con moedas ou con tarxeta de crédito. Pero eu conto con dispositivo electrónico, señorita, trato de lle explicar, e xa saltou, co que entendo debería abrirse a barreira ou corro o risco de pagar dúas veces. Non me debe de escoitar. Non recibo contestación. Nestas, o camioneiro portugués que debeu estar tragando bile durante todo o proceso, entrou en cabreo sen filtro e comezou e pegar uns bucinazos de transatlántico. Timbro de novo solicitando axuda e outra vez mal escoito por causa dos ruídos idéntica instrución á xa coñecida: pague con moedas ou tarxeta de crédito, está nunha vía automática, o dispositivo electrónico, aínda que pitou, non llo cobraremos, pero, se prefire, retroceda e entre pola vía rápida. Supuxen que a informante non era consciente do camión que tiña detrás ou non me aconsellaría tal cousa, pero como a bucina seguía, agora sen complexo de ningún tipo, queimando nos meus oídos, estalei: Abra dunha vez a barreira! A pesar do balbordo de tanto coche avanzando por tódalas vías menos pola miña e de que a bucina do meu perseguidor non cesaba, puiden entender: Non entorpeza o paso, señor, non ve que está atascando a vía? Atascando que? Acordeime do banco, do dispositivo electrónico, das subas terroristas da AP9, da automática e ata supoño da nai de alguén que non tiña culpa algunha. Cando volvín a certo sosego, dinme conta que xa non soaba ningunha bucina, o camión optara por recuar e meterse por outra saída, non tiña ninguén detrás de min. Todos elixían outras vía, deixábanme coa miña irritación diante da miña automática. Comprobado que ninguén me facía caso e que o ridículo non me levaba a ningures, retrocedín, metinme pola vía rápida e seguín maldicindo aos bancos, á autoestrada que non é unha navallada á nosa terra pero si cara a máis non poder e á automática que me fixo perder os nervios.



PUBLICADO EN DIARIO DE PONTEVEDRA

domingo, 25 de noviembre de 2012

EL TIEMPO

EL TIEMPO PRIMERO NOS ENCALLA Y DESPUÉS NOS CONFUNDE. CREÍAMOS SER MADUROS CUANDO LO ÚNICO QUE HACÍAMOS ERA ESTAR A SALVO. PENSÁBAMOS QUE ÉRAMOS RESPONSABLES PERO SÓLO ÉRAMOS COBARDES. LO QUE LLAMÁBAMOS REALISMO RESULTÓ SER UNA MANERA DE EVITAR LAS COSAS EN LUGAR DE AFRONTARLAS. EL TIEMPO..., QUE NOS DEN SUFICIENTE Y NUESTRAS DECISIONES MÁS SÓLIDAS PARECERÁN TEMBLOROSAS, NUESTRAS CERTEZAS FANTASIOSAS.


JULIAN BARNES. EL SENTIDO DE UN FINAL

A INDECENCIA COMO SAÍDA


NON debe haber outra saída do tobo que as medidas indecentes. Parece coma se estiveramos condenados a esa cruz, coma se sen indecencia non houbese salvación. Os gobernantes, cansos de se reunir e sopesar, acordan solucións nunha dirección única, e ata fan pensar que non existen outras. Así, cínicos e sen vergonza, declaran unha amnistía fiscal, non controlan a fuga de capitais e dan gato por lebre facéndonos crer que perseguen o fraude, cando en realidade non deixan de caer na indecencia fácil de castigar sen piedade ao asalariado. Premiar ao defraudador e castigar ao cidadán honrado paréceme dunha indecencia indignante. E isto é o que se vén facendo sen escrúpulo.
Non contentes, dan facilidades aos negocios máis escuros modificando leis e consentido falcatruadas varias con tal de aparentar creación de emprego, aforran rebaixando servizos básicos, que a quen máis prexudican é os máis necesitados, creando cada día máis excluídos. Recortar en sanidade, educación, dependencia e xustiza non é máis que bater sen piedade contra os máis necesitados. Que neste momento sexamos na eurozona o país de maior desigualdade social despois de Romanía é dunha indecencia inxustificable.
Repítese con teimosía, como explicación diagnóstica da situación actual, que todos vivimos por riba das nosas posibilidades e por iso agora demos pagar con tanto sufrimento por aquel mortal pecado. Non tal. Por máis que o repitan non me convencerán. Os asalariados que pagamos honradamente os nosos impostos non causamos a crise nin a desigualdade. As grandes construtoras que se enriqueceron de maneira pornográfica, as caixas e bancos, os mercados financeiros globalizados, os gobernos corruptos e as institucións encargadas do control si deben mirar se viviron e pretenden seguir vivindo por riba das súas posibilidades, sendo eles os que obrigan coas súas artimañas a que non quede outra que as solucións indecentes. Porque ao final, cando se propón a medida decente, que os verdadeiramente ricos, sen posibilidade de escamotearse nin chantaxear, contribúan proporcionalmente cos seus impostos para reactivar e redistribuír, sempre se atopan escusas e razoamentos para desprestixiala e ridiculizala. Co que seguimos condenados á saída pola vía da indecencia e, para que non rechiemos, recitando a ladaíña que nos culpa: por vivir por riba das nosas posibilidades.

PUBLICADO EN EL CORREO GALLEGO

NON SE AMOREEN DIANTE DOS XULGADOS

Viu o ministro Ruíz Gallardón que nos xulgados se amoreaban cantidades insoportables de demandantes, que nos estabamos todos afeccionando en exceso a litigar pola máis mínima, e decidiu cortar polo san. Non se me amoreen diante dos xulgados, parece berrar o melómano ministro. E para que non pensemos que fala de oído, sen a máis mínima preguiza establece unhas taxas que supón farán sopesar ao cidadán dúas veces antes de poñer pé nos xulgados. Xa saben: tanto por asuntos civís, administrativos ou sociais, a partires de agora, miren o libreto das taxas, pois pode ir o comido polo servido ou nin merecer a pena meterse en encaldadas. Convén, iso si, non ocultar que os insolventes e os xubilados poderán acceder a estes servizos de maneira gratuíta. A medida parece estar máis encamiñada a disuadir que a recadar, pero de calquera maneira o que vai é na mesma dirección ideolóxica que outras decisións adoptadas nos últimos anos: os servizos básicos non son de balde, cada quen fará uso deles en función a súa capacidade económica. Educarse, curarse ou solicitar xustiza xa non serán servizos universais senón que dependerán da capacidade económica dos que solicitan tales servizos. Por suposto que antes tamén existía a posibilidade de te diferenciar polo nivel económico. Xa o creo. Colexios elitistas e exclusivos non estaban ao alcance de calquera, clínicas prohibitivas seleccionaban aos seu enfermos e bufetes expertos en lles buscar as caravillas aos tribunais só estaban a disposición de grandes fortunas e mafiosos para que os xuízos eternos e caros acabasen coa paciencia dos contrarios. Pero é que a tendencia actual vai na liña de que sen pudor, de maneira evidente e clara, se elimine esa capa intermedia que antes disimulaba estas evidencias excesivas. Se antes unha clase media poderosa disimulaba estas excrecencias, agora todo indica que os tempos que veñen non sentirán a máis mínima vergonza en exhibir, a cada paso con máis descaro, a estrutura social que se pretende: unha clase poderosa intocable, outra atemorizada e empobrecida, desnortada, en terra de ninguén, e a claramente encadrada na beneficencia. Pode soar a simplismo ou inxenuo falar agora de xustiza para ricos cando todos sabemos que o proceso xudicial non pode esquivar os condicionantes de poder económico. Pero non se pode negar que medidas disuasorias coma as que propón Gallardón “el joven”, non favorecen a igualdade diante da lei. Desde que abrimos os ollos á realidade sabemos que non somos iguais en nada, pero se de algo nos enchía de orgullo o sistema democrático da división de poderes era da ilusión de que todos eramos iguais diante da xustiza: ata o xenro do rei. Pero os feitos e medidas deste goberno aceleradamente escorado cara as medidas máis en contra da igualdade estannos recordando que efectivamente non todos os gobernos son iguais. Aínda na escasa capacidade de manobra que é doado recoñecer, tender cara unha dirección ou outra cambia substancialmente o futuro dunha sociedade. O melómano Gallardón parece que non se anda con miramentos á hora de cargar a peza na percusión, redobre de timbais coa escusa de que tanta saturación é insostible e que non se pode realizar mal uso dun servizo tan fundamental, só anuncia un discorrer da peza cara un desafine evidente, onde os instrumentos, por clases, cada un tocará ao seu aire, perdendo a sinfonía o engarce e harmonía á que se debería tender. Miremos ben o libreto a partires de agora, os tempos tampouco na xustiza están para líricas. Se tiñan intención de demandar porque lles caeu unha tella enriba, pénseno; se aquela multa lles parece que merece recurso, nin se lles ocorra; se pretenden o divorcio, antes traten dun arraxo; se cren que deben reclamar por unha mala práctica profesional, coidadiño; se eran dos que preiteaban co veciño antes que tirar de sacho, pénseno dúas veces. Gallardón tomou a batuta e dirixe esta partitura para ir liberando os xulgados, para que se traten os casos que se deben tratar (quen se poida permitilo) e, ao tempo, recadar un cartiño máis para o Estado, sabido é que todo cando apaña a nada lle chega. Arreden, arreden dos xulgados que nos estamos convertendo nuns litigantes sen ton nin son. Isto estaba collendo un rumbo insostible. Todos querían educación gratis e de calidade, todos esixían sanidade inmellorable e universal, todos utilizaban sen miramentos a xustiza coma se non custase cartos. Acabouse. Aprendamos dunha vez que os servizos son caros, que os impostos non dan para tanto, que aos que teñen moito non se lles poden subir porque se enfadarían moitisimo e castigaríannos moito máis do que o están facendo e que a única medida razoable é a que xa estamos vendo: menos profesores, menos doutores e enfermeiros e menos facilidades para acceder á xustiza. Así, cada quen no seu lugar, aprenderemos a non querer saír de onde non debemos e tentar poñer o pé fóra do testo.



PUBLICADO EN DIARIO DE PONTEVEDRA

lunes, 19 de noviembre de 2012

ARREDA DE DIANTE DO MEU HOME


AO remate, a seguridade do mundo depende dun fío: dunha noite de celos, dun encontro no que un escote suscite máis desexo do soportable ou da dinámica dunha competencia envelenada entre rivais ardentes na que un día, a máis ambiciosa, intelixente e agresiva non aguanta máis e levanta a tapa do baúl dos tronos, intrigas, falsidades, correos electrónicos, sexo e festas en Tampa. Todo isto vénse sabendo dende os clásicos, pois os propios deuses caían nas redes das trampas máis estúpidas que o sexo e o poder estenden sen descanso, pero agora demos en aprendelo nas series americanas, verdadeiras escolas de vida, e, de vez en cando, a través dos xornais do mundo cando converten unha anécdota vulgar en serio asunto de Estado. Tal é o caso do guión do próximo Homeland que nos veñen adiantando Petraeus, esposa, Allen e amigas.
Está claro que a vida sempre supera á ficción, mesmo cando bebe tanto da realidade como é o caso da serie tan premiada deHomeland. Miren por onde, andaba estes día tragando capítulos atrasados para ver se a obsesiva Carrie é quen de controlar a súa bipolaridade mentres segue a pista do atormentado e perigoso marine que volve á casa despois dos duros oito anos sometido á tortura e lavado de cerebro por parte dos máis intelixentes terroristas, cando salta ás páxinas primeiras da curiosidade universal o asunto de saias, celos, fraxilidade e mentiras dos heroes americanos encargados de protexer á nación dos máis malvados dos malvados. E por se as similitudes fosen poucas, F.W. Humphries II, o axente que o descobre, non é bipolar, pero coinciden as informacións en que presenta características obsesivas de can de présa. E aí teñen montado relato: heroe de guerra, afeito a mil penalidades, non resiste aos encantos de muller ambiciosa e preciosa, os correos por milleiros voan a través de canles secretas coma mensaxes cifrados de axentes dobres abortando misión asasina, a CIA e o desexo vixíanse mesturando perigo con ardor, atracción con vinganza, traizón con vergonza e competencia. Ata que unha muller lle espeta á outra: Arreda de diante do meu home, esboura todo nos papeis e na rede, e aí teñen ao flamante Obama tranquilizando ao mundo con que a seguridade do país non correu perigo. E nós crémolo. Porque dende as traxedias gregas sabemos que ata os deuses caen nestas trampas que son as que realmente moven o mundo.

PUBLICADO EN EL CORREO GALLEGO

CONEXION SHELDON ADELSON

Non é para rir que o presidente Feijóo se dedique a viaxar por México e Brasil tratando de conseguir contratos para os nosos paralizados estaleiros. Sorte e que cheguen encargos para moitos anos. Nada que dicir en contra. Pero estráñame que entre tantos asesores que rodean ao presidente a ningún se lle ocorrese a idea. Refírome á Cidade da Cultura, ese monstro ao que ninguén parece saber como alimentar. Alguén debería suxerir xa que, se non queremos que axiña se converta nunha morea de cemento comesto polas silvas, o único que nos queda é a conexión Sheldon. Si, Sheldon Adelson, ese magnate dos casinos que intenta converter Madrid na capital europea do xogo e outras distraccións. Como é que aínda non se lle ocorreu aos nosos dirixentes ofrecerlle ese continente ao empresario ianqui? Claro que se os asesores dos nosos dirixentes non demostran creatividade ao non caer nesta posibilidade, os que rodean a Sheldon tampouco parecen moi aleutos. Demóstrano ao lle facer perder 60 millóns de dólares apostando polo candidato republicano, e demostrárono indo de Cataluña a Madrid para ao final quedarse con Madrid, cando, a pouco que mirasen, a prezo de saldo terían xa medio ergueito o proxecto con só achegarse a Santiago de Compostela. ¿Biblioteca, arquivo, sala de música, exposicións? Iso xamais será rendible nin creará postos de traballo. Xogo, bares, fume, putas, vicio e facilidade para o carto escuro é o que dá vida a esta sociedade. Sabíano ben en Cataluña e Madrid e por iso lle bailaron a auga a Sheldon e asesores. Facilidades legais, cambios de normas, flexibilidade, transformacións urbanísticas, vista gorda co medio ambiente, relaxación moral: o importante é que corran os cartos, o fume e a fortuna. Como as nosas autoridades non caeron en lles ofrecer o que xa está ergueito? Como Adelson e os seus expertos non se decataron do grande aforro que significaría aproveitar esta mole á beira da autoestrada? Os máis realistas argumentarán en contra que estamos demasiado lonxe. Lonxe de que? Non o estaba igual a Compostela do Apóstolo en tempos peores e foi capaz, grazas á idea do camiño, de inventar unha Europa de románico e hospitais? Non estiveron atentos e agora xa ha ser algo tarde, pero para min que o tiñan doado. Edificios fáciles de remodelar, á beira da autoestrada, unha rotonda das que agora tanto proliferan e conectamos o complexo enorme transformado en casinos orixinais. E o mar a un paso. Se de Vigo a Compostela é a carreiriña dun can, como non deron na grande procesión de transatlánticos que poderían peregrinar ata o porto de Vigo para nun par de noites gastar os cartiños no Gaiás? Supoño que ás autoridades eclesiásticas non lles faría demasiada graza nun principio dado o carácter do negocio, pero xa sabemos da capacidade de adaptación destas autoridades e axiña consentirían. O complemento entre goce espiritual e pracer máis terreal faría da cidade un lugar único ao que viaxarían a pé, en avión, tren (entenderían así dunha vez por todas os de CiU para que queremos o AVE) e barco millóns de cidadáns de todo o mundo. Hai que ter ben pouca imaxinación para non ver a fermosura da luminaria que se alzaría no Gaiás chamando aos gastadores, xogadores, noctámbulos, bebedores e viciosos do mundo, concentrados arredor de tan orixinal proxecto arquitectónico. Non sei en que andan os asesores para non dar con esta saída gloriosa para proxecto tan mal nacido. O que máis lamento é que se cadra esta miña suxestión xa chega algo tarde e non é aproveitable. Porque de estar algo máis atentos, de ser máis dilixentes e creativos, xa teriamos convencido a Sheldon e asesores da conveniencia e negocio redondo que tiña por un prezo módico con só viaxar un par de veces a Galicia, probar o marisco, visitar a catedral e reunirse coas autoridades lexítimas. Todo un negocio que daría luz e ilusión a Compostela, crearía postos de traballo a milleiros e reportaría pingues beneficios aos seus promotores tal e como está mandado e é de rigor para quen é creativo e dá postos de traballo.Mágoa que nin ás nosas autoridades nin ao arriscado empresario se lles ocorrese, pois nin Cataluña nin Madrid eran os adecuados, o gran centro de xogo, arquitectura “hortera”, negocios escuros e fume, moito fume, podería encaixar perfectamente nese continente fracasado no monte Gaiás, aí morto de risa porque ninguén da sabido que facer con el. A conexión Sheldon Adelson puido ser a solución. Outra oportunidade perdida.


PUBLICADO EN DIARIO DE PONTEVEDRA

domingo, 11 de noviembre de 2012

A MONTAÑA MÁXICA

En Valongo, a 15 km. de Porto, quedan os restos dun hospital de tuberculosos no que, no tempo que permaneceu aberto, se calcula que morreron 6.000 persoas. Moisés Suárez está preparando unha exposición de fotos con este motivo para expoñer na cidade portuguesa, que levará por título A montaña máxica. 

Estas dúas fotos son unha mostra do que alí se poderá ver.



                                                                    Foto Moisés Suárez


                                                                    Foto Moisés Suárez

SETE ANOS


SETE anos son suficientes para que un neno deixe a primaria, supere a ESO, conclúa o bacharelato e, superada a selectividade, ingrese na universidade. Con idéntico número de anos, un estudante universitario remata o seu grao, completa un máster e, se lle tira a investigación, xa vai encarreirando o seu doutorado. Sete anos son moitos na vida dunha persoa e dunha sociedade. Parellas namóranse, casan, teñen fillos e a algunhas ata lles dá tempo a estar separadas. Durante tantos anos hai quen monta un negocio e crea seis ou sete postos de traballo, quen pasa pola experiencia da emigración, regresa á casa e dálle tempo a se establecer con clara perspectiva do que desexa facer. En sete anos, cualificados especialistas están preparados para dirixir un departamento cirúrxico onde se toman decisións que salvan vidas a diario. Por iso non teño máis remedio que lle dar a razón a Rosa Díaz, aquí si, por alarmarse de que o Tribunal Constitucional necesitase tantos para resolver o recurso presentado polo PP sobre se era ou non constitucional o matrimonio entre homosexuais.
Comprendo que tan Alto Tribunal acabe non contentando a ninguén. Era evidente que con esta resposta nunca contentaría a Igrexa católica, pero é que aínda aos máis favorecidos pola súa resolución ten que os deixar perplexos tanta dilación. Pasoulle outro tanto co Estatuto de Cataluña. Que equilibrios pretende? Por que baremos se rexe? Pretende como di o bispo de San Sebastián estar en concordancia co politicamente correcto e co que sospeita que a sociedade dá por bo ou atense a principios xurídicos non tramados por intereses políticos? Cos medios cos que conta, cos expertos ao seu servizo ou con seleccionados xuristas tan minuciosamente elixidos, en sete anos parece que estas excelencias da Xustiza terían tempo para analizar ben o dereito comparado, a antropoloxía de parentesco desde Malinowski, Margaret Mead e Lévi-Strauss e investigar na doutrina das relixións en relación coa familia con suficiente dominio como para deixar sen capacidade de retruque ao portavoz de calquera conferencia episcopal. Pero estes expertos elixidos con lupa polos partidos para que aplaudan o por eles lexislado, parece que necesitan sete anos para dicir o que calquera diría, sen autoridade nin dilixencia, caendo cada día máis, se cabe, no desprestixio que os deixa aos pés da inutilidade institucional.


PUBLICADO EN EL CORREO GALLEGO

VERGONZA

Levaba meses (29 e un día) apuxando pola vontade para non caer. Non podía permitirse esa debilidade. Nin polos fillos, nin pola muller, nin polos seus pais, nin por el mesmo. Por nada. Por nada do mundo quería que o visen afundido, perdido e vencido por quedar sen traballo. Moito menos avergonzado. Non había razón, a súa conduta estivo desde que ben novo comezou a traballar dominada sempre pola responsabilidade, a prudencia, a intención de organizar a súa familia, mirar para que os seus fillos estudasen, vivir sen luxos, só vivir dignamente, razoablemente. Por iso non quería agora sufrir humillación nin deixarse caer no pozo da melancolía. Mais todo se foi descompoñendo. As desgrazas amoreáronse encadeadas como atraídas por unha forza imparable. Durante este tempo tamén a muller perdeu o seu traballo, as axudas do paro foron caducando, os nenos seguían necesitando libros, vestido, comida. Si, seus pais e os da muller botaron un man. Nunca faltou leite nin yogures nin pan na casa. Pero a tensión medraba cos días ao ver que non aparecería traballo para ningún. Certo que abandonaron o envío de currículos a empresas, esgotóuselles a paciencia aos dous, era inútil. Certo que algunhas mañás non andaron coma posesos chamando a amigos e coñecidos por se sabían dalgún traballo, o que fose, con tal de ingresar algo a fin de mes. Aínda así, mes a mes, non decaeron, arranxaron para que non faltasen libros, nin abrigo e comida para os nenos. E non caeron. Mantivéronse tesos, firmes. Así continuaron ata que as cartas do banco pasaron da información á ameaza, as conversas na oficina bancarias subiron de ton e a entrada no castelo das resolucións xudiciais os foi quebrando. Resistiron, negociaron, solicitaron axuda a familiares, pospuxeron, pero chegou o día no que a espada do desafiuzamento pendurou noite tas noites enriba das súas cabezas. Non había maneira de pechar ollo para durmir algo. Cada xornada convertíase nunha incerteza preñada de terror e rabia. Conducidos pola rabia asociáronse con algúns que pasaban por idéntica desgraza. Recibiron algún empuxón para non decaer axiña. Conseguiron paralizar e reter a decisión un par de meses. Pero todo indicaba que non habería escapatoria. Víanse coma un coello non tobo escuro. E foi entón cando apareceu o primeiro síntoma da vergonza. Pouco antes de que chegase a temida orde, o home responsable desde os 22 anos, que levaba 12 na mesma empresa rendendo sen queixa, que formara unha familia estable, que se empeñara para conseguir unha vivenda de 88 m2 , que non fallara nin un triste mes un recibo ata que perdeu o traballo, o mesmo ao que convenceran na oficina para que domiciliase a nómina e se hipotecase sen medo, experimentou vergonza. Vergonza por non dar termado da familia, por quedar sen traballo, por estar a piques de quedar sen casa e ter que negociar un acomodo na casa dos sogros; vergonza por non ser quen a conseguir traballo aos seus 42 anos, por temer que aos seus fillos lles faltase o imprescindible; vergonza por non ser home en condicións diante da súa muller; vergonza de vivir. A última vez que o atopei aínda non se levara a cabo do desafiuzamento. Pero a súa mirada escapaba avergonzada. O seu ánimo quebrado era a evidencia de se dar por vencido, de estar rendido. Non quería dar explicación nin manifestar os seus sentimentos. A vergonza tíñao aniñado sen capacidade de reacción. Foi ela, a súa muller, quen tirando del, sen o máis mínimo rubor, me pediu que o contase, que o dixese sen ocultar nada. Escríbeo. Escríbeo as veces que faga falla. El non ten razón para se sentir avergonzado, nin eu. Eu non teño vergonza. Escríbeo, por favor, por que imos nós sentirnos avergonzados? Non hai razón, ningunha. Se alguén debera sentila son outros, non nós. Ningunha desgraza por máis que se amoreen logrará avergonzarme. E miraba para o seu home e insistía: Oíches? Ningún motivo para a vergonza. Os que se deberían avergonzar son outros. Estarei sen traballo, quedarei sen casa, pero non me vou avergonzar, non o conseguirán. Nunca. Aos que se lles debería caer a cara de vergonza é a outros. Escríbeo, díxome: o último que nos pode pasar é que nos avergoncemos, se para algo debes servir os que escribides é para que se avergoncen quen realmente o merecen, non nós. Nós nunca.




PUBLICADO EN DIARIO DE PONTEVEDRA

domingo, 4 de noviembre de 2012

LIBRE TE QUIERO


ATA CANDO, AMOS DO MUNDO?


ATA cando, amos do mundo? Ata cando habedes de seguir abusando da nosa paciencia?A que extremos chegará a vosa desenfreada audacia? Non vedes aos mozos desempregados, incluso os ben preparados, vivindo da pequena pensión dos seus pais ou avós, ás mulleres rebaixándose aos traballos máis ingratos para levar algo de comer á casa, a vellos ou matrimonios con fillos pequechos quedar na rúa, sen vivenda, a unha morea de familias sen traballo nin ilusión nin esperanza nin nada co que se poder amarrar a esta vida? Ata cando, amos do mundo, insensibles, fríos, insaciables na vosa cobiza, pensades seguir espremendo nos máis necesitados para que non diminúa, ao contrario medre, o voso nivel de vida e luxo? Que teñen que ver os vosos ollos para que lles entre unha bágoa de piade? Por que ese empeño da vosa razón por nos convencer de que sen o voso excesivo beneficio non hai solución? Canto máis precisades afogar aos que viven á última, no extremo do soportable, para retirar o voso pétreo pé que preme as súas cabezas, corazón e dignidade? Que debe ocorrer, cantos máis desesperados, mendigos ou excluídos sociais necesitades ver para xirar o rumbo das vosas decisións?
Que tempos! Que costumes! Sábese e vese e escoitase por todas partes o que está a ocorrer, séntense os efectos devastadores nos comercios, nos hospitais, nas escolas, nas esperas das cociñas de beneficencia, na atención aos máis vellos, e vós coma se nada. Cunha friaxe extrema continuades espremendo e premendo a dignidade da maioría, extraendo das súas minguadas pertenzas a última miga de esperanza para que vós, amos do mundo, non deixedes de incrementar os vosos caprichos, excesos e groseiras e repugnantes ostentacións. Que tempos! Ata cando, amos do mundo? Que máis ten que pasar, que máis fracasos evidentes debedes presenciar para que vos deades conta que así, sen remedio, imos cara o cavorco do que, para saír, ninguén sabe as desgrazas, sufrimento, vinganzas e violencia que nos agardan. Hai tempo, amos do mundo, que por orde dos demócratas deberiades ser levados, non sei se ao suplicio, pero si a algunha situación similar á que millóns de persoas padecen por causa das vosas maquinacións.
Oh, que tempos! Todos o estamos vendo, pero coma se non o viramos: os directores supremos desta desfeita seguen á súa, imparables, insaciables, insensibles a canto os rodea. Ata cando?


PUBLICADO EN EL CORREO GALLEGO

sábado, 3 de noviembre de 2012

O NENO E A MORTE

Teño a fortuna de que aínda me viven meus pais e só acordo de neno a morte de tres dos meus avós. O cuarto non cheguei a coñecelo, morreu sendo meu pai un adolescente. Primeiro morreron os pais de mamá e a última, xa un mozo, foi a avoa Balbina, nai de papá. Neno era cando morreron Ramón de Abel e ao pouco Manuela, a súa muller. Da morte que máis me acordo é da do patriarca dos Abel. Tería eu once anos cando entrou un cura no salón de estudos do internado chamando por min. Saín con certo temor, preocupado por se caería nalgunha indisciplina merecedora de castigo, algo bastante frecuente naquel medio, non porque eu fose un talabarte, senón polo difícil que resultaba non infrinxir algunhas das múltiples e rigorosas normas polas que nos rexiamos. Mais non era nesta ocasión para me reprender senón simplemente para me avisar que meus pais me agardaban na sala de visitas. Sorprendeu por non ser día nin hora de visita, pero non sospeitei de ningún motivo polo que meus pais puideran visitarme. Non me visitaban meus pais, só meu pai. Podía saír con el, conseguira os permisos necesarios para me poder sacar daquel lugar con réxime de cadea. Só me adiantou que meu avó estaba moi enfermo, se quería ir velo. A min non me impresionou en exceso a noticia. Pensei antes ca en ningunha outra cousa en que esa noite, precisamente esa noite habería unha velada na que debía intervir, quen me substituiría ou como se arranxaría a miña falta. Ese foi o primeiro pensamento. Durante o traxecto papá cambiou de tema e falamos (falou el) do de sempre: os estudos, a súa importancia, a conveniencia de se adicar con todo o empeño para conseguir algo o día de mañá. Chegando á casa do Abel, anoitecendo, despois dun silencio máis longo do habitual, papá atreveuse: Antes díxenche que teu avó estaba moi enfermo, o certo é que xa morreu. E o silencio envolveunos ata que aparcamos, baixamos do coche, me colleu pola man e me guiou: mamá está no cuarto, se cadra vela chorar moito, non te asustes. No cuarto estaban mamá, os seus sete irmán, meu curmáns e media parroquia rezando o rosario. Si, mamá choraba. E ao me ver chorou máis. Abrazouse en min e sentín o seu corpo vibrando pegado ao meu, coma se tivese dentro algo que abanease nela, e a min viñéronme ganas de chorar, pero non por meu avó, senón por ver tan triste a mamá. Aquela noite fora moi longa. A cultura da morte no medio rural ten (tiña, agora xa non tanto) os seus ritmos e pasos ben marcados: rezos, saloucos, pranto, comida, homes sostendo das mulleres, mulleres a piques de se desmaiar, curas, rezos, entrada e saída de veciños, sempre o rosario ou algunha oración á beira do defunto. Non sei que hora sería cando meu pai me veu buscar á cociña onde se me pecharan os ollos á beira da lareira. Veña, esperta, imos durmir algo á casa de teu tío, tirou de min. Mamá non vén?, preguntei. Non, respondeu, voute deixar con teu primos no Outeiro e volvo a buscala máis tarde, ti dormes alí tranquilo ata mañá. Non durmín nada tranquilo, na casa de meus primos eramos moitos nenos, tantos que durmiamos na cama uns na cabeceira e outros nos pés, a min tocoume nos pés, e pasamos a noite de xogueta e a risas. Ao abrir o día foi cando me entrou o sono de veras, pero axiña chegou a hora automatizada pola que me erguía no internado e de contado dei en espertar aos meus acompañantes para comezar o día tamén con xogueta. Ata ben avanzado o día nada souben de meu pais. Pensei pouco no avó. Fora con meu primo Manolo coas vacas polo arredor da Revolta. Chamaran por nós para ir xantar e pouco despois meu pai veu por min para me levar de novo á casa do defunto. Había moita máis xente ca na noite anterior. Máis nerviosismo. Os irmáns varóns de miña nai subían e baixaban do cuarto, falaban entre eles, o pranto das mulleres aumentaba en intensidade. De vez en cando un berro de torgo rachado espetábase na tarde coma unha lapa de dor. Nun momento transformouse todo nunha emoción e tensión aínda máis elevada: apareceron curas con casula e estola. Abríronlles paso. Subiron ao cuarto onde nunha apoteose de lamentos en voces femininas e algunha perdida de varón rachaban o silencio que estremecía. Rebumbio. Ordes. Homes collendo a caixa. Máis pranto. Cántico relixioso iniciado por un dos curas. Procesión entre rezos e laios camiño da igrexa. Os cans ladraban coma doentes tratando de vencer con potencia o son de oracións e lamentos. Na igrexa ulía forte a incenso e cera. Acugulada de xente non se respiraba ben. Meu pai levoume para diante de todo, á beira de mamá, que seguía a chorar. Os cánticos en latín parecéronme tristes, moi tristes. Pero máis aínda me entristecín cando os mesmos homes que trouxeran a caixa da casa á igrexa volveron cargar co defunto para deixala diante da tumba cavada na terra. Un silencio mesto permitiu oír as últimas oracións e os último berro de mamá medio esganada ao guindar coas súas mans terra enriba da caixa onde ía o meu avó. Marchamos cando varios homes comezaron a botar terra con pas dentro da tumba. Esa mesma noite xa me devolveu meu pai ao internado. Isto, comentou polo camiño, non impediría que te sigas esforzando nos estudos, e non? Non, contesteille. E quedei outra vez naquel internado áspero estudando igual ca antes da morte de meu avó: pouco.



PUBLICADO EN DIARIO DE PONTEVEDRA

domingo, 28 de octubre de 2012

SOSTÉN RODRÍGUEZ


SOSTÉN Rodríguez que o estrepitoso fracaso da formación nacionalista rachada por odios fraternais (o de fracaso estrepitoso e odios fraternais é meu) debeuse á crise e aos medios de comunicación. Á crise porque disque incrementou o individualismo e a falta de conciencia colectiva de Galicia. Aos medios porque, como vén sendo habitual, son sempre culpa explicativa principal de calquera retroceso que se produce no BNG. Non retrucarei o argumento de que o individualismo medra e falle a conciencia colectiva de Galicia, pero que a crise prexudique a un partido na oposición, sóame estano. Pensa se cadra o Sr. Rodríguez que se a situación económica e social marchase coa dozura do mel nas filloas contaría o seu partido con máis posibilidades de voto? Os feitos indican o contrario: por toda Europa saen castigados os partidos que gobernan neste momento de crise, non alcanzo a entender por que en Galicia ha ser a crise un elemento en contra dos que tratan de facerlle fronte aos gobernantes actuais ofrecendo alternativa. En canto á xenreira coa que os medios acordan decididos elixir ao BNG no seu punto de ataque, escápaseme, máis se, do por el dito se pode deducir, nesta ocasión parece que tiraron descaradamente pola formación liderada por Beiras.
Sostén tamén Rodríguez que AGE non arrincou os votos da abstención senón do PSOE e do propio BNG, o que si soa a máis razoable, aínda que entra en contradición coa paranoica interpretación dos medios, pois non resulta crible que aos poderes de comunicación lles resulte tan amable e inocua a coalición de EU con ANOVA coma para favorecela de maneira tan determinante. E por último, sostén Rodríguez a necesidade de volver á unidade nacionalista, pero cun límite, una liña sagrada infranqueable: que non exista contaminación externa; confluencia si, unidade tamén, pero só dos nacionalistas. Velaí a clave explicativa e salvífica: unidos no nacionalismo pode haber reconciliación, con elementos de fóra, impensable. Enténdese. Por iso en tempos pasados ata chegaron a se sentir irmáns de CiU, ese partido nacionalista solidario tan respectuoso cos nacionalistas galegos coma para facerse odioso tratando de privarnos do AVE, tanto que levo o día cantando mal a Serrat: "CiU, deja de j... con el AVE". Pero claro, iso seguro que é unha reacción visceral e ignorante, os nacionalismos non son así.

PUBLICADO EN EL CORREO GALLEGO