lunes, 13 de marzo de 2017

EN CLAVE DE HUMOR

DURANTE ESTES días falouse e escribiuse profusamente sobre un programa da EiTB no que se ridiculizada con estereotipos aos españois. Os califictavios ían dende fachas a paletos, atrasados e catetos. Entre os opinantes do programa había persoas de tódalas idades e profesións, pero fíxose especial forza nas declarións dunha actriz que estrea película esta fin de semana cun papel secundario. Como consecuencia, xa se imaxinan: enfados, sorpresa, indiganción, chamadas incluso a boicotear a película na que traballa esa actriz. Reaccións para tódolos gustos en cascada, claro que pasada a efervescencia deste momento todo volverá á calma, esquecerémonos, e os vascas e as vascas ao seu. A min non me estrañaron tales declaracións, sei que vén de lonxe esa maneira de pensar en algúns cidadáns de tódolos currunchos da terra, coma se estivese inscrita na xenética dende tempos inmemoriais o afán por ridiculizaar e converter en inferior ao veciño. Para mostra, dúas situacións reais que non deixan de ser anécdotas, pero que encaixan no perfil de prexuízos cos que ás veces nos armamos os pobos.

A primeira refírese a unha coñecida galega que leva case toda a súa vida profesional traballando en Bilbao. Tanto ela como o marido gozan dunha profesión de prestixio que lles permite vivir, acorde coa súa situación económica, nun edificio exclusivo do centro da cidade. Cos veciños existe a relación mínica e cortés de saúdos e conversas trivias. Mais un día, baixando no ascensor cunha veciña moi posta, con probabilidade amiga de misa e curas con gravata de Deusto, talvez para non ir caladas durante os sete pisos ata o garaxe, a señora preguntou moi amable á galega se ía de viaxe, vía que portaba varias maletas. A galega respondeulle que si, que ía a Galicia. "A Galicia? —respondeu sorpendida a señora, engandindo— Así que han elegido Galicia para la finca de veraneo?". A galega respondeulle que non, que era galega, que toda a súa familia o era e que non ía de vacacións, senón de visita á casa dos seus pais. Fíxose un silencio inesperado no ascensor, a señora cambiou de ton, e deu por reamtada a conversa: "Anda. Y Yo que creía que era usted una señora...". Como poden ver, as respostar do programa antes referido en nada poden superar á sinceridade desta boa señora con seguridade votante naquel momento de Arzallus. Polo visto, sendo galega só se pode ser empregada de fogar nas Vascongadas.

A segunda vivina eu nun congreso internacional. Non sei se estabamos en Estambul ou O Cairo. Era un magnífico hotel a onde os laboratorios levan aos especialistas para lles presentar o último fármaco sen case efectos secundarios e incluso, naquela época, se permitían inivitar aos acompañantes. Estando na sala de pequeno almorzo, un matrimonio de mediana idade, pediu permiso para nos acompañar na mesa, non había outra libre. Por suposto. Como non estaban especialmente faladores, eu que a tiña a ela ao meu carón, pegunteilles de onde eran. De Bilbao, dixo orgullosa. Para que non morrese xa aí a conversa seguín o fío con que eu tiña uns tíos alí. Como boa socióloga, aínda que era médico, de inmediato me preguntou por que zona vivían. En canto llo dixen, coma decepcionada, sentenciou: "Ah, eso está muy en las afueras y lleno de gallegos. En un ambulatorio de ese barrio estuve al poco de acabar la carrera. Menos mal que salí pronto. Es un mundo diferente". A min entráronme unha ganas repentinas de ir lavar os dentes e deixeina coa tostada na boca.

Como ven, non cómpre unha televisión ideoloxizada para tirar dos prexuízos que levamos dentro. O malo é cando se cultivan, se lles dan alas e se confunde á xente nova de que así funcionan as sociedades: con racismo, con desprezo. Os responsables da telesvisión pediron disculpas e argumentaron o de sempre: que as respostas están sacadas de contexto e non se entende que era un programa en clave de humor. Se alguén escribise ou dixese que os vascos e as vascas son pechados, ríxidos de cabeza, racistas, xenófobos, insolidarios, covardes e interesados diante dos asasinos nacionalistas, seguro que lles custaría aceptar as disculpas e moito menos ver con claridade a clave de humor. Non é asunto, por suposto, para unha declaración de guerra simbólica nin para boicotear películas nin para elevar por riba do rexeite que merecen estas condutas, pero enredar con estereotipos racistas dende unha televisión pública con intereses nacionalistas non resulta inocente nin en clave de humor.

No hay comentarios:

Publicar un comentario

Nota: solo los miembros de este blog pueden publicar comentarios.