sábado, 26 de noviembre de 2016

OGALLÁ NON DURMISE SOA

ENTRE os atractivos de Nova Orleans, destaca a paixón polo entroido e o furor polo vudú . Probablemente hoxe xa sexa máis un negocio turístico que unha firme permanencia da cultura creole, pero a súa expansión polas tendas da cidade é unha praga. Así coma das árbores penden máis colares que follas, nas tendas do casco turístico existe maís oferta de disfraces e caretas, libros de maxia e amuletos que de froita. A pesar do inicio de mareo polas moitas candeas de intensos olores acendidas no pequeno espazo, entrei e aguantei un anaco nunha tenda de vudú. A bibliografía abunda, non reparei nela, pero un pode informarse a conciencia ; os amuletos chegan dende o Tibet, Perú, Bolivia e onde se imaxine. Menos de Galicia. 
Aínda pensei en facer negocio co rapaz cunhas rastas fermosas que manexaba a tenda, facerme representante dende aquí e mandarlle estampas do Corpiño, tallas de San Andrés de Teixido ou fotos da procesión dos mortos da Póboa, pero mediteino mellor e desisitín: quen quiera remedios galegos, que viaxe ata aquí. En fin, que a tenda rebosaba clientes e o mozo parece que podía permitirse vivir vendendo os obxectos máis estraños contra o meigallo.
Á saída, sentada nun portal paraleto, quedei imantado na imaxe dunha nena que non pasaría dos 14 anos, case espida, as botas fortes e sucias eran o máis chamativo da súa vestimenta, que miraba perdida a non se sabe. Dende onde remataban as botas, víase unha amalgama de tatuaxes de cores que tapaban case por completo o seu branco corpo. 
Polas pernas, nos brazos, nos peitiños ao aire sen madurecer e ata o pescozo, animais pequechos, estrelas, letras, signos sodiacais, algunha frase, todo miúdo e mal amontoado cubríana dándolle una aspecto de figura coloreada para entristecer. A cara, linda, se non fose porque as colores rosas dos ollos, a pasta indefinida dos pómulos e o vermello estridente dos labios lle daban unha pinta de puta vella nun rostro de nena que arrepiaba. Mirei directamente para ela bastante tempo, nin se inmutou, a súa mirada estaba tan perdida, os seus ollos tan secos de chorar permanentemente sen bágoas, que parecía nada ver, que en nada pensaba, non vivía. Acordeime se lle morrerían os pais, se andarían perdidos no alcohol e nas drogas, ou enfermos da mente, ou se, con sentido, sufrirían día e noite o indecible pensando que sería da súa nena, a punto de volverse tolos de remate. 
Deixei de observala e alí permaneceu na súa postura indolente, a mirada perdida ni rachada pola cantidade de xente que pasaba por diante. Ao marchar pensei se alomenos sería dos sen casa (moitos), que atadados case sempre a can deambulan pola cidade, pero á noite reúnense nunha cohesión talvez primitiva. Ao contrario que aquí, que os ves individuais cos seus cartón en cada portal, alí, debaixo de pontes ou soportais de edificios públicos, reúnense á hora de durmir entre 8 ou 10 perdidos para aliviar frío e soidade. Moito desexei que a nena tivese forzas para arrimarse a algún destes grupos e non durmise soa.

A DIETA DO BERBERECHO

OS QUE andamos a voltas cun mal que nos sume na incertidume por saber que en calquera momento se cumprirán os malos prognósticos, facémonos expertos, queiramos ou non, sobre remedios mil para nos distraer do inevitable. Eu son dos que, como díría Agustín García Calvo, aínda dubido dos erros e intereses ocultos que poden coarse entre a comunidade científica - a única, por escéptico que sexas, na que se fiar-, para canto máis non desconfiar abertamente dos charlatáns, enganabobos e pícaros desaprensivos que pretenden aproveitarse do desconcerto , angustia e dor dos que sofren.

Como dicía, por máis que fuxas de buscar ese tipo de información, por tódolos frentes recibes recomendacións para que resistas e non te acoquines. A primeira e máis recorrente é a da actitude: positiva, forte, ánimo, ti podes, conseguiralo, loita, non te deixes ir... A diario recibo miles de palabras de ánimo e inxeccións de valentía que aprecio no que se merecen. Sei que quen mas dedica é porque me aprecia, porque confía na miña vontade e loitan a canda min para que o mal, xa que non quere desaparacer, alomenos se free, se calme e colla unha velocidade tan lenta que me permita seguir tal e como estou por algúns anos. Non son desagradecido e aproveito para dende aquí recoñecer o moito que lle debo a todos os que me apuxan para que non me deixe ir. Sen embargo, sendo rigorosos, a ciencia sabe perfectamente que cando a homeostasis corporal se descompón e o ton vital afrouxa nas súas principais funcións, non hai ánimo nin ilusión nin vontade nin proxecto que os poda vencer. O corpo é un. Se non dás subido as escaleitas que te levan ao piso onde dormes, se para calmar a dor debes tomar drogas que te aparvan e se para resistir debes inxectarte velenos que te adormecen coma un castigo e cando espertas veste coma un trapo guindado no chan, ningunha forza mental, ningún autocontrol nin Mindfulness pode reconfortarte.
Sei que quen mas dedica é porque me aprecia, porque confía na miña vontade e loitan canda min para que o mal, xa que non quere desaparecer, alomenos se free
Porque a segunda ringleira de recomendacións, sobre todo dos que son instruídos, vén do lado dos libros que non son propiamente de autoaxuda e contan coa bendición dun creador con avales científicos en medicina e universidades de prestixio. Tal é o caso de Vivir con plenitud las crisis de Jon Kabat-Zinn, profesor emerito da univesidade de Massachusets. O libro, plúmbeo onde os haxa, estouno lendo coma quen vai a San Andrés de Teixido, procuro respirar como me ensina, e realizar diariamente o escáner corporal, e pasear meditando (é dicir, sen mirar á paisaxe nin aos pés), e todo canto vou aprendendo pouco a pouco, porque para ler as 600 páxinas necesítase tempo, constancia e fe. E non me rirei eu destas ensinanzas que tratan de reequilibrar o que o estrés rompe, bebendo na medicina e nas técnicas da meditación oriental. Pero insisto: se a principais funcións parasimpáticas escachan, non hai meditación, nin ilusión, nin vontade, nin farrapo de gaitas que reestableza o equilibrio perdido. O corpo non pode, non dá, e a mente é copro.

Despois xa chegan outras recomendacións menores, non as ridiculizarei, non anda un como para desprezar nada, chega un momento no que ata che gustaría creer nas pregarias para orar diante dun poder superior que me botase unha man, pero aquí xa entran todo tipo de consellos que pasan de boca en boca, ás veces defendidas por vivos modernos curandeiros, outras non se sabe por que si nin porque non chegan a propagarse. Xa saben: dietas determinadas (eu escoitei tantas que podo comer o que me dea a gana), baños de sal (por que non?, un par de días á semana relaxan e dorme un mellor e o sal non está caro), camiñar diariamente (isto non é nada novo, está admitido, difundido e confirmado que camiñar é bo ata para non morrer na cama se te pilla na faena), beber determinados brebaxes e usar moitos fungos, sobre todo se veñen de Xapón ou China. Eu en China estiven en Pekín nunha farmacia central grandiosa, dunha arquitectura preciosa e montada para o turismo de xeito que contaría con 50 empregados ou máis, todos despachando sen descando. E como engado maior, en varias zonas, sentados e meditabundos, unhas vellos con barbas brancas aconsellaban a quen lles preguntaban en calquera idioma do mundo. O resultado, polo que obsevei era sempre un idéntico botello de píldoras que tanto valían para os homes que solicitaban axuda para unha erección como é debido coma para as mulleres que desexaban manter unha pel de porcelana.

O que descoñecía é unha dieta que me descubriu esta mañá un amigo da Illa de Arousa. Que sabes dos berberechos?, pregunta. Que están bos. Non, home, como remedio contra os efectos secundarios da quimioterapia. Nada, respondo. Pois un familiar de Castellón acaba de me pedir varias caixas, disque son fantásticos. Así como o oín, dieta incorporada. Os berberechos gústanme ben.

sábado, 19 de noviembre de 2016

CLAUDIA SI TEME A TRUMP

Nacida en Honduras, Claudia leva máis de dez anos en Nova Orleans traballando de “mesera”. Non pasa dos 35 anos, vese informada e con ganas de aprender. A súa viveza e expresividade daría para unha enquisa longa e saborosa, non se corta á hora de expresar as súas opinións. Pregunteille a súa reacción diante da vitoria de Trump e custoume saír do comedor. “Me acosté tan tranquila, pues daba por hecho que este país non es tan inculto y votaría a la Clinton como mal menor, porque tampouco es una santa la señora. Pero a las dos de la madrugada me desperté sobresaltada, mi marido había prendido la televisión y ya se daba por cantado que el viejo racista era el nuevo presidente electo. No he podido dormir en toda la noche. El viejo ya nos ha fregado, de dije a mi marido. Y el, perdonando, me respondió que este es un país de cabrones encubiertos”.  Diante da miña sorpresa de que na cidade apenas houbese protestas coma noutros lugares do país ( so vin a un 40 rapaces berrando contra Trump e arredor de vinte defendéndoo, non causando reacción ningunha entre os espectadores da rúa), axiña atopou resposta: “Es que este es un estado de esclavos todavía, usted sabe. Aquí todo funciona pésimo: la enseñanza, la salud, la limpieza, los servicio sociales... Así son tan seguidores del viejo nazi que nos ha fregado bien fregados”.
            Cal é entón o que máis teme da acción deste vello racista como vostede lle chama? “Temo todo, señor. Es racista, homófobo, está aliado con los del Ku kux klan, es amigo del machista de Putin, odia a los latinos, desprecia a los negros... Es que además él, como bien sabe, es multimillonario. ¿Cómo cree que se hacen los multimillonarios? ¿No lo sabe acaso? Machacando, humillando, no tieniendo escrúpulos. No saben lo que es la conciencia. Así es. Si no eres así non puedes amasar tanto dinero. ¿Cómo cree, pues, que gobernará el país un hombre sin escrúpulos? A la tercera guerra mundial non puede llevar derechitos. Non será para tanto, trato de freala. Este país conta con institucións democráticas moi firmes, existen contrapoderes que o poden poñer no seu lugar, que non lle favorezan tales falcatruadas. “Eso piensan en la madre España, pero aunque tengamos la misma sangre, porque alguna tendremos en común, non se ven la cosas igual desde allá que desde acá. Yo he traído a mi mamá, a mi tía, a mi sobrina. Todas trabajan para sacar adelante la familia. Ninguna somos violentas, ni racistas, ni irrespetuosos con nadie. Pero no es así al contrario. Hemo sido maltratadas, utilizadas, humilladas para tener un trabajo bien malo. Si el país fuese tan democrático no existirían tantos votantes rabiosos, deseosos de expulsarnos, de tener la nación solo para ellos como si nosotros no contribuyésemos a su progreso. Se ha dicho siemprer, ¿no es verdad?, que este es un país rico por su aceptación de inmigrantes. Pues con este viejo la van a fregar. Se equivocan. Nosotros seremos peor tratados pero a ellos tampoco les irá mejor. Si ni listos son. La han cagado, hablando mal, bien cagada.”
            A súa compañeira María, a nicaraguana, non está tan atemorizada. Ten outra visión, parécelle que ladra moito pero no ha morder tanto. “Ay, María, qué buena persona, pero es muy ingenua, así le va, ya dos extranjeros se han aprovechado de ella para conseguir los papeles y luego tirarla como basura. María se conforma, como quien dice, es muy resignada e poco luchadora. Pero no es así, señor, confíe en  mí, conozco bien a estos gringos. Nos fregarán. Nos han fregado bien. Este viejo racista la va armar y bien gorda. Non tiene sentimientos. ¿No ve que parece un muñeco de goma? ¿No se ha fijado que ni se emocionó la noche de la victoria? Es un rico sin escrúpulos, no es político, es un maleducado que jalea los malos sentimientos de los pobres gringitos. Porque a los ricos les iría bien con uno o con otro, usted ya sabe, con la Clinton tampoco les iría mal, pero con este viejo loco a nosostros nos irá peor”.
            Sigue vostede, entón, moi preocupada. “ Y tanto, señor. Todavía no duermo bien. Y no dormiré hasta que vea por donde sale este viejo mujeriego, es capaz de lo peor. Y no se olvide, el presidente en este país tiene mucho poder.” Hai outros poderes que fan de contrapeso, trato de asentala. “No lo crea. Esos llegarán a buenos tratos con este negociante, ¿o cree que se puede llegar a ser millonario sin saber negociar? Tengo mucho disgusto. No me agrada nada este viejo. Y lo que más me irrita es que tantos votantes piensen las mismas sandeces que él”.

            Esperemos que non sexa para tanto, trato de serenala antes de me despedir. “Para eso rezaré, para que no salga lo peor de lo peor. Y usted que tenga buen regreso a la madre España, señor, que ya quisiera yo, aunque dicen que falta trabajo, poder establecerme allí, al menos los niños tendrían escuela y la mamá non pasaría penas por su salud. Que regrese bien y encuentre bien a su familia, señor”.

UN SAXOFONISTA SEN ALMA

SON tantos os grupos de músicos que tocan nas rúas e bares de Nova Orleans que podes abrir a boca pola mañá e non pechala ata a madrugada. Algúns son borralla ruidosa. Pero moitos demostran unha técnica e intensidade inauditas. En contra do que se pode crer, non son maioría os negros músicos, moitos brancos, e de altísima técnica, tocan saxo tenor, trompeta, trombón, baixo, batería, guitarra. En calquera rúa da zona francesa podes sorprenderte cun vello con estilo de profesor acabado improvisando unha peza de clarinete duha sensibilidade sublime, unha negra sentada, tocando o saxo tenor ao estilo de Olivier Franz, un mozo tranquilo manexando a trompeta ao estilo do mesmo Wynton Marsalis. Dos innumerables grupos aos que prestei atención, tres músicos me chamaron especialmente.
Unha era unha moza noviña, fraca e recuberta dun verniz de palidez que nin as pinturas de labios e ollos podían colorear, tocando o violín cunha desidia inexplicable. Entraba e participaba no ritmo , pero era tal o desmaio co que frotaba o arco contra as cordas que parecía imposible puidese saír algún son. Pero saía. Un son ledo, vivo, limpo, acompasado. Observei durante varias pezas a contradición entre a falta de entusiasmo da violinista e a música que do seu violín brotaba. A rapaza mostraba síntoma dunha tranquilidade causada por opiáceos, pero estrañaba que con tal desentendemento, coma se vivira moi lonxe, puidese acompañar e incluso enfrontarse a improvisacións longas nas que o desánimo non cadraba coas notas ora vibrantes, ora doces e melancólicas. Nin os cabelos dourados que lle tapaban a cara a invitaban a retiralos. Vivía fóra. Outro que me sorprendeu foi un cantante e trompetista que actuaba nun bar do Bourbon Street. Sentado, canso, cun dominio do escenario de quen leva pisado neles dende a nenez, pendente de cada espectador, cantaba cunha voz tan redonda nos baixos, e fraseaba con tanta fluidez que nin o propio Fran Sinatra. 
Asombraba a facilidade coa que dicía cada canción, sen un adorno, deixando saír unha voz tecida con adivales potentes, lisos, harmonisos. Dirixía o grupo coa mirada para acompasar e acoplar suaves descensos ao fin e cada historia. O seu cansazo, a vida derrotada que mostraba só na maneira de nos mirar, non impedía que abrazase cada canción con esa voz serena, grave, pulida, sen unha fenda de impostura ou falsidade. Pero quen máis me avivou a curiosidade foi un saxofonista vello, pulcro, elegante, coma un retirado galán de cine, cunhas gafas negas que nunca retiraba, sen dar palabra aos compañeiros, illado no seu mundo, sentado na cadeira coma se fose para botar unha sesta, descansando o saxo sobre os brazos cando no tocaba, e sen o máis mínimo entusiasmo, nin ritmo no corpo, nin manifestación algunha, coma un robot, interpretaba de memoria, coma se fosen actuacións do pasado, coma se aínda estivese nos seus tempos dourados. 
Tocaba sen que se lle movese nin o só cabelo prateado do seu cráneo perfecto. Se a violinista non estaba, se o cantante non podía disimular o cansazo, o saxofonista tocaba a pesar de xa non ter alma. 

martes, 15 de noviembre de 2016

MARÍA NON TEME A TRAMP



         

         María , a señora que me atende no pequeno almorzo do hotel onde me hospedo en Nova Orleans, mostra un sorriso sereno, discreto, con certo aire de resignación. É de nacencia nicaraguana pero xa leva nos EE.UU.trinta anos e considérase adaptada. Cando lle preguntei a súa opinión sobre o triunfo de Trump non quixo ser moi explícita. Veu dando unha resposta á galega: a ela tanto lle tiña, non cría que lle puidese repercutir en nada, nin para ben nin para mal, e daba por descontado que tanto descontrol na falancia non se traduciría en idénticos feitos. Unha compañeira negra, alta coma un eucalipto e desinhibida a máis non poder, pediulle traducción e cando lla fixo riu escandalosamente, marchou xurando que dela ningunha confesión conseguiría.
         Aquí, á beira do Mississippi, non se nota nin o máis mínimo temor nin desasosego polo triunfo do bocazas rubio. Certo que é un estado que o votou, pero na rúa, nos bares, nos comentarios non se percibe nin a máis mínima inseguridade nin intranquilidade. Igual que María, os nativos, negros ou brancos, parece coma se xa souberan que o resultado ía ser o que foi. Era moita a fartura polos gobernos desas clases – casta que dirían algúns- dominantes que se veñen alternado no poder para que as capas medias sufran e paguen con tódalas consecuencias. A working class está farta de padecer as políticas dominantes, esas que favorecen ás grandes multinacionais e van aniquilando ao pequeno empresario, ao traballador asalariado, ao artesán. América, a profunda, a máis extensa e calada, á vista está nos votos, anhelaba alguén que tivese a coraxe de dicir ben alto o que eles levan pensado ou ocultado por non ser políticamente correcto. Que hai que regresar a un mundo illado, refuxiarse na grandeza do país, rozarse con amigos estraños, guerrear só se compensa, ignorar as necesidades dos demais, favorecer os costumes e tradicións, sen tanto elitismo, sen tanto glamour, que fixeron a este país o máis poderoso da terra. É unha necesidade de negar o imperialismo para continuar con el. Unha contradición que rima ben con mensaxes simplistas: os inmigrantes son culpables, debemos pecharnos, levantar muros, mirar e preocuparnos antes de nada por nós e que cada quen se busque a vida por outro lado. América é terra de atracción e levantouse grazas á emigración e á bos mestura que soubo realizar en algúns momentos, pero iso é tempo morto, agora, os auténticos, os verdadeiros cidadáns, deben votar a que pensa pechar cancelas e persiguir aos vagos para que non se esborralle a súa grandeza.
         Durante a campaña, en Europa, que comprendemos pouco o verdadeiro ser dos americanos do norte, pensabamos que Clinton, por mala que fose, non tería adversario, el mesmo cavaba a súa tumba cada vez que abría a boca. Falso. Aquelo que a nós tanto nos escandalizaba e parecía incrible que alguén candidato a un país tan poderoso puidese dicir en mitins e declaracións públicos, ao amirador estadounidense medio encántabanlle esas estupideces, recoñecía nas súas brabatas a valentía da que o cidadán medio silencioso reprimía. Pero no fondo, moitos, tantos coma para lle dar o poder, aledábanse de que por fin alguén non tivese pelos na lingua, se deixase de correccións políticas e dixese que américa é para os americanos, que os triunfadores de verdade fanse ao seu estilo, e que un home non é menos por manifestar catro babosadas entre machotes sobre as mulleres, o que realmente invita a emulalo é o seu triunfo, as súas conquistas, as mulleres novas ao seu carón, a cara lavada de fanfarronear – tirunfadore, dono do éxito- coma se fose un chulo do motel de estrada que se atopa con compañeiros viaxantes fartos ao cabo do día  de pelexar por introducir os seus productos diante da dura competencia. Trump transfire orgullo aos silenciosos, ignorados cidadáns e traballadores asalariados que ven perder cada día vantaxes fronte aos escasos poderosos dominantes defendidos claramente pola casta dos Bush, Clinton e similares. Buscaban un Berlusconi estilo USA que lles quente os oídos e lles baile a auga durante o tempo de campaña. Un atrevido que promete repartir o método do seu éxito ao país. Logo, cando chegue a hora de gobernar, xa se verá.
         Na Bourbon Street, rúa expresión máxima do que T. Williams dixo referíndose a Nova Orleans como a última fronteira da bohemia, coñecidos os resultados do ganador. non se notou transformación mínima na rutina do se ambiente feseiro. Algún aplauso illado, algún brúo etílico, pero o que se mantivo foi a normalidade do cheiro a cervexa. Os propios ou habituais do lugar continuaban coa súa vida cotiá: fumando, esnifando, tirados na beirarrúa, bebendo, cantando, tocando na rúa tambores, trompeta ou saxo. Dentro, nos bares, as bandas de jazz non perdían o ritmo coa improvisación de quenda, as de blues continuaban co seu lamento rachado e as de rokc rebentando a batería para que a voz do solita incrementase o seu berro irto e rabioso. Aos turístas coma min ignórannos agás para que gastemos, somos espectadores dun día que non damos entendido nada. Ao final, entre os cheiros penetrantes da rúa, o rebumbio dos bebedores e as músicas mesturdas e incesantes, comprendín que tiña razón María na súa despreocupación pola victoria. O charlatán non tadará nada en que a Corte Suprema, os donos do petróleo e os magnates da industría do armamento e dos laboratorios médicos lle fagan tragar toda babosada atrevida para reconvertelo nun sensato e maleable gobernante. Total, como me parece que pensa María: o mesmos cans con distintos colares, ademais de que can ladrador soe ser pouco mordedor. Por iso en EE.UU., coma María, son poucos os que temen a Trump. Os que de verdade mandan levarano ao rego queira ou non. E quererá, seguro.



                                                                                                            
                                                                                                           

UN SOSPEITOSO EN ATLANTA

VIAXAR é un pracer. Claro que hai inconvenientes estúpidos. O que me acaba de pasar ao entrar en Atlanta -algo que xa me ocorrera a última vez que estiven en Nova York- ofrece pouca gracia. A viaxe dende Madrid perfecta, pero en cando entro na rigleira de recepción (?) de inmigrantes algo me di que perderei a conexión. Máis de cen persoas agardan, pasaporte en man, a que os funcionarios aplicados comproben se é ou non digno de entrar no país das oportunidades e da felicidade.
Pasa máis de hora e media antes de que crea que é posible que me atendan. Nun cruce da cola, un policía negro que o único que tiña de agradable era unha voz cavernosa, someteume á proba de se podería incorporarme á fila rápida ou debía continuar na lenta. Para decidilo, a pesar de explicarlle o importante que sería non perder a conexión do próximo voo, comezou a examinar o pasaporte folla por folla. Indo pola metade pregunta se é a primera vez que viaxo aos EEUU. Dígolle que non, que será a quinta ou sexta vez. Remata de mirar a última folla do pasaporte, non ve ningún selo que confirme a miña resposta -o pasaporte é novo, as entradas aparecerían nos vellos-, o negro pon cara de que a el non lle mente un españolito, e tanto lle tiña que perdese a conexión: á cola longa, lenta, de hispanos.
Resignado, agardei con paciencia a miña quenda na cola lenta. Por fin chegou a miña quenda. Coma con todos mirou o pasaporte catro ou cinco veces dende perspectivas diferentes, centrouse diante do ordenador con calma, ordenoume colocar a man no lector dixital e preguntoume por que América. América?, EEUU correxino en mala hora. Por que, repetiu de moi malas maneiras. Veño de vacacións. Cantos días? Sete. De novo me mandou situar a man esquerda no lector dixital, outra, logo o polgar, outra, outra, así ata cinco veces. Por fin, sen me dirixir mirada nin a palabra, metidos os meus documentos nun sobre de plástico chamou a un compañeiro a quen lle entregou o sobre ordenándolle que me levase. Pregunteille ao acompañante se había algún problema e respondeume que non, que só me querían facer algunhas preguntas.
Deixoume nun recuncho no que doce persoas, mexicanos, colombianos e nicaraguanos, agardaban cansos. Sentei á espera. Chamaron a un mexicano e a un colombiano e logo a min. Os que levaban moito máis de horas agardando alí continuaron. A min retivéronme media hora. Cando chego diante do novo policía pregúntame se levo carne na maleta. Non, respondo. A que vai vostede a Nova Orleans? A escoitar jazz.Vén dende España para escoitar Jazz? Si. Pase, perdonoume a vida entregándome o pasaporte. Entón, antes de marchar, supoñendo que a ironía non é algo que manexen, díxenlle que adoraba este país (EEUU) polo empeño que poñían na seguridade. O policía creume e sorriu por primeira vez e non me estrañaría que pensase no bo cidadán que eu era e canto se equivocaran sospeitando de min. Por suposto, perdín o voo.

sábado, 5 de noviembre de 2016

FERROL COMO MODELO

CON tanto tempo transcurrido aínda me ronda en que andaría pensando o candidato de En Marea cando, na campaña electoral, dixo que o modelo que empregaría en Galicia sería o de Ferrol. Ferrol? Non saín nin dou saído do pasmo. Unha de dúas, ou o Sr. Villares nunca estivo en Ferrol e sóalle por alguén que lle falou dunha cidade ao norte, ou estaba de carallada. Porque se algún modelo tivese o Concello de Ferrol, del habería que fuxir coma do lume. O malo é que nin modelo ten. Non coñezo neste momento goberno tan desnortado, inoperante e perdido que o da cidade que noutro tempo foi dun caudillo. A non ser que se entenda como modelo de goberno cambiar de bancada á señora Sestayo (unha política de categoría onde as haxa), non dou captado como nos puido meter unha broma tan difícil de rir. 
Por non ter, Ferrol non conta con orzamentos, nin remodelación da Praza de Armas, non paga aos acreedores, non emprende plan algún (Menos mal que onte os visitou o rei). Leva falado de que intentará unha peonalización ao estilo de Pontevedra, pero tamén aí me parece que o señor Suárez fala da cidade do Lérez porque alguén algún día lle dixo que realizou unha renovación urbana modélica, pero el debe levar tempo sen baixar ao sur. E menos falar con Miguel F. Lores, con quen, por ser do BNG, é probable non manteña unha relación fluída. Aínda que relacións fluídas, que eu saiba, non mantén con ninguén este alcalde que agora xa case chorimica a ver se o PP lle axuda a aprobar unha lei que lle permita gastar un euro nas necesidades esenciaias. 
No que leva de lexislatura, en Ferrol ninguén viu nada digno de mención, agás, como xa sinalei, as interesantes relacións de amor, odio, encontro, desencontro, entre Sestayo e Suárez. Unha relación tormentosa, inútil, que só serve para abrir a información política da cidade, porque doutra cousa non se pode falar. O modelo político, se existise, parecería unha crónica social na que os que deben gobernar pasan os días intentando aliarse, desprestixarse, traicionarse, ignorarse. Un culebrón político de baixa estofa que non permite ocuparse da melloría da cidade nin do benestar dos cidadáns. Non queda tempo. Unha minoría illada, un PSOE que reflicte ás mil marabillas neste microcosmos as tribulacións polas que pasa e seguirá pasando, un BNG soíño, e un PP vello, canso, apático, sen enerxía (insistindo en que a peonalización é salvaxe), incapaz de ilusionar a ninguén. Así anda o Concello. E así pasa a lexislatura entre ameazas e abandonos, soidades, pesares e consultas populares inútiles. Pero sen unha obra importante, sen un proxecto cumprido, sen capacidade de gobernar. O exemplo do que non pode ser a política. Iso é o que ocorre en Ferrol. Era iso o que pretendía trasladar o señor Villar á Xunta? Son eses os seus plans de futuro? Sei que é novo nesta lides políticas, pero debería ir cambiando de póla, ou o que se aveciña no Parlamento para os próximos catro anos promete soberana tristura. Necesítase unha renovación política e democrática, pero o modelo, por tódolos deuses, que non sexa Ferrol. 

viernes, 4 de noviembre de 2016

NIN TRUCO NIN TRATO

OS EXPERTOS diranlle que a festa de Halloween non provén, como se pode pensar de entrada, dunha invasión cultural dos EE UU de última hora. Antes que os EE UU existisen xa se celebraban en Irlanda, Reino Unido e Península Ibérica festas similares baixo o nome de Samhain. Porque a festa parece froito dun sincretismo da cultura pagana celta e a cristiá que todo o asimila e sabe encarreirar na súa conveniencia. Con todo, digan o que queiran os expertos, a min paréceme unha trapallada imposta pola forza imparable da potencia invasora dos EE UU.

Se falaramos de meigas ou da Santa Compaña, entenderíao, pero para que nun tempo récord pasaramos da ignoracia á publicidade desta festa en tódolos medios, algo tivo que ocorrer. Cando ninguén sentía a máis mínima gracia polo trato ou truco, polos disfraces horripilantes das festas de medo ao estilo dos estados do norte de América, as tradicións propias abandonáronse como trasnoitadas, restos rurais do atraso económico de Galicia, supersticións propias de incultos ou pouco informados. Meigas, trasnos, feiticeiras, mouros, vedoiras, xacios, sacauntos, o apalpador e a Santa Compaña desapareceron do imaxinario colectivo, pervivindo só en algún estudo etnográfico esquecido en algunha institución cultural. Non digamos os nenos. Salvo algúns que puiedan sentir pracer coa lectura de Cunqueiro, a ningún se lles pasaba pola cabeza este tipo de mitoloxía mesturaza da cultura castrexa, especialmente a sueva, e a romana. A mordernida ditaba mal con este tipo de contos, de crenzas, de tradición popular, só conservada entre clases populares illadas aínda na incomunicación coa transformación da vida urbán galega.
As tradicións máis antigas, os relatos fundados neses temores reais, ofrecen un modelo de interpretación e aceptación da dura trampa que agocha o vivir 

Pero coma nun lóstrego comezaron a chegar noticias do alén con esqueletes, sangue, medos de pacotilla incorporándose pesonaxes da farándula á moda coa facilidade que os caracteriza. E aquí estamos nos comenzos dos século XXI entrando de cheo na tradición badoca, estúpida e comercial que nos chega imposta pola lei da potencia exportadora de espectáculo e negocio ao que agora se lle chama cultura. Velaí famosos dos que impoñen costumes, mozos festeiros á última, nenos contaxidados - infectados, inocentes- pola maldita gracia de crear mostros, seres repugnantes e personaxes vendedores de medo que dan risa. Risa tonta. A de evadirte con antroidadas copiadas, manierismos de acomplexados e aproveitamento dos vivos negociantes aos que non se lles escapa unha. Un espectáculo divertido e impresionante de color, gusto, elegancia, enxeño e intelixencia.

Polo que leron ata o de agora deducirán que son un amante namorado da festa importada. As razóns están claras: nunca me gustaron os medos artifiais, as charlotadas que disfrazan o misterio, os espectáculos baleiros que arrastran masas por pura imitación inconsciente, tosca, acrítica. O medo é o suficientemente serio coma para adobialo de porcalladas, frivolidades e caretas mortas. Os gregos usaban con criterio a careta, o carácter, a mostra do auténtico temor ao destino do que non se daba un librado. Estas de agora representan a inercia do rutinario, da excepción ditada, da ruptura sen que se mova unha folla. Unha invasión do trivial no misterio do medo, da morte, do máis aló.

Na actualidade custa enfrontarse ao misterio, á morte. Todo parece pensado para ocultala, disimular a súa sombra inevitable, desplazala a un lugar agochado, a un tempo breve, a un relato velado. Xa non digamos as tebras coas que cobre tal realidade aos nenos. Nada se lles explica, nada se lle ensina, o engano inxenuo utilízase coma un engado de falsidade no que a realidade se disfraza ou simplemente anula. Sobran motivos para sentir verdadeiro pánico, para que se estarrexa o sangue de veras, para conectar con aqules que padecen diante do auténtico terror. Abonda coa realidade diaria que nos sitúa diante da segura viaxe máis longa, a de nunca regresar. As tradicións máis antigas, os relatos fundados neses temores reais, ofrecen un modelo de interpretación e aceptación da dura trampa que agocha o vivir. Esta celebración importada, por máis que beba das raíces en irlandeses que as trasladaron a EE UU, non deixa de ser unha chabacana e fútil troulada baixo o control dos vendedores de fume que aloula e sen nada de calor. Pola miña casa mellor que non aparezan, con tales maneiras, nin truco nin trato.