domingo, 26 de agosto de 2012

A BURBULLA INTOCABLE


CALMA. Xa podemos respirar tranquilos. O fútbol está aquí. Sábados, domingos, luns, día, tarde e noite, podemos entreternos e liberarnos cos ídolos intocables, cos deuses dos pés de barro aos que nin un triste medio se atreve a desprezar. Arredor do fútbol está a atención plena, o negocio, os sustento das televisións, sen que ninguén, nin os inspectores da Facenda nin da Seguridade Social, sexan capaces de atreverse co descaro da súa débeda. Non hai político que non acuda ao palco da súa cidade, que malgaste na construción dun novo estadio ou que non favoreza aos grupos de afeccionados que se desprazan para defender as colores da identidade dunha vila, cidade ou nación. Tanto ten que a ideoloxía sexa de dereitas ou de esquerdas, nacionalista ou cosmopolita, en canto se toca o fútbol, todos a unha tapan o nariz e os ollos e nin se lles ocorre aplicarse con idéntica resignación á que, "porque toca hacerlo, nos guste o no nos guste", se axusta en sanidade ou educación.
Que os nosos mozos máis preparados emigren a Europa por soldos cativos e nós importemos figuras futbolísticas por soldos astronómicos é algo co que a algúns lles parecerá demagóxico argumentar, a min paréceme un auténtico escándalo que non se denuncie. Que os soldos destes ídolos e modelos para a nosa mocidade alcancen cifran tan elevadas e, peor, que gocen de privilexios fiscais, é algo difícil de explicar. E moito máis que equipos endebedados por enormes cantidades coa facenda pública poidan permitirse fichaxes e emolumentos para estes astros efémeros que, se son inadmisibles nos dirixentes banqueiros, non deixan de selo nos que enchen estadios, por máis que se intente tapar con que xeran riqueza. Tamén se nos quixo vender que os últimos triunfos da selección española eran un revulsivo para economía e para a marca de España no estranxeiro. Ben pouco durou o revulsivo e de pouca categoría goza esa marca. Calquera comprende o valor dos símbolos, ningún grupo social carece de mecanismos compensatorios ligados ao xogo e á identidade, pero iso non lles concede licencia para defraudar e insultar con descaro ao resto dos cidadáns que pagan con esforzo os seus impostos. Sábese que dá medo afrontar esta burbulla intocable, pero alguén debería dunha vez atreverse coa evidencia e desinchar esta evasión fraudulenta antes de que teñamos que recoñecernos como idiotas.

PUBLICADO EN EL CORREO GALLEGO

sábado, 25 de agosto de 2012

MÚSICA POR OBRIGA

A primeira vez que me sentín fortemente agredido por un exceso de estímulos audiovisuais foi, xa hai moitos anos, na cidade de San Diego. A cafetería ou como se chamase aquel local de moda estaba tapizado de seis ou sete inmensas televisións que non te deixaban concentrar en nada que non fose elas. Por máis que intentaba atender á conversa que mantiña cos acompañantes, de maneira violenta e groseira, ora unha pantalla, ora outra, cuspían lategazos que estalaban nos meus sentidos. Enormes xogadores negros de baloncesto parecían dispostos a esmagarte sen negociación posible con cada un dos seus mates; un boxeador cos ollos inchados recibía en perfecto primeiro plano golpe tras golpe, con saña, ata que, acurralalo no curruncho, parecía solicitar unha campá salvadora que o liberase de tanto tormento; homes de potencia estratosférica corrían despois de que un bate golpeaba a bola que nunca daba caido; mozas vestidas de serpes e voces irtas interpretaban pop insubstancial; grupos desaliñados marcaban ritmos trepidantes; a farsa da loita libre escenificaba chaves e mañas de maneira infantil; os xogadores de fútbol americano chocaban con estrépito coas súas armaduras protectoras; e aínda quedaba sitio para outra pantalla na que un grupo se aplicaba a un blues con auténtica entrega. Total, o espazo quedaba anulado polo brillo, o volume e o balbordo de tanta mestura de información. A maioría dos clientes, afeitos, mostraban unha adaptación e indiferenza totais. Só eu parecía atordado e descolocado por tal exhibición de estímulos. O que me sorprendera en California non tardou nada en chegar a España. De seguida comezaron os locais máis á moda a encher as paredes con televisións e música a esgalla, e agora colócanse nas terrazas, nas beirarrúas e en canto lugar se pode pendurar unha pantalla visual ou acústica. E chegou a tanto a proliferación desta tendencia que non é posible liberarnos dela, non digamos xa nos centros de reunión de copas e da noite, senón en locais nos que parecería completamente inadecuado, como por exemplo restaurantes onde o que se busca, ademais de comer ben, é unha conversa agradable con quen compartes a mesa. Certo que quedan aínda lugares elegantes e con gusto nos que o silencio e o trato permiten falar, pero na meirande parte das casas de comer habituais, estás condenado a verte castigado con dúas, tres ou catro televisións que te martirizan a fútbol, telexornais, “debates intelixentes” entre famosos efémeros que depenican a vida e milagres badocos do protagonista de quenda ou carreiras de coches a velocidades esaxeradas mentres ti tratas de levar co delicadeza a culler á boca. Recordo perfectamente un día que comín só o verán pasado nun restaurante de Ribadesella mentres os bólidos da F1 daban voltas coma posesos nunha enorme pantalla. Si, comía fabada con ameixas para ser fiel ao tópico, pero nunca tanto me duraron no prato nin as saboreei tan pouco. Os comensais estaban atentos con devoción mariana (da Virxe, non de quen puideran pensar os malpensados) á evolución do coche do seu paisano Alonso, e a cada décima de segundo que perdía ou gañaba nunha volta formábase un barullo impresionante. Eu quedaba coa culler na man diante da boca, apampado, tratando de encontrar a emoción a unha carreira de coches en televisión, algo que se me antolla aburrido por natureza, e alarmábame de ver a miña escasa sintonía, pero por máis que me concentraba, o espectáculo non me acababa de interesar o máis mínimo. Pero mentres dilucidaba tales fundamentais asuntos, as fabas e as ameixas perdían a calor e a gracia. E como a carreira me pareceu interminable por causa da chuvia e accidentes, de inicios e reinicios que nunca darei entendido, a comida acabou fría no prato xusto no momento no que os paisanos do piloto, defraudados, certificaron que perdía a carreira porque se lle chamuscaba unha cuberta da roda traseira. Pero se a oferta televisiva invade sen misericordia os nosos sentidos, que dicir da música ambiental? De compras, no ascensor, no vestíbulo do hotel, nas sala de espera do dentista, no ximnasio, no casa de peiteado, nos grandes almacéns, nos avións e nos autobuses, un non se pode librar dese nivel baixo de tortura que supón escoitar música enlatada a destempo. Seino, sei que hai lugares que ata demostran bo gusto co estilo de música elixida, que non todo é música baleira e reiterativa, que nalgúns casos nótase que a selección non está realizada por un ignorante ou insensible á harmonía musical. Pero é que a música non se pode despachar sen taxa, sen ton nin son, porque si. A música por obriga, a traizón, en calquera lugar e ocasión é unha maneira simple de quitarlle mérito, de desvirtuala e retirarlle toda a súa categoría. Nunha ocasión, despois de que durante toda unha noite un compañeiro desprezase as evidentes e reiteradas manifestacións de ser o elixido por parte dunha acompañante, eu pregunteille sorprendido se non lle gustaba aquela moza, ao que me respondeu de inmediato: ao bo cazador o que máis lle gusta é descubrir e correr detrás da peza. Pois iso: coa música ocorre outro tanto: xamais regalada, forzada, por obriga, sen desexala. Para saboreala e mastigala con auténtico deleite, non nos pode agredir sen permiso, penetrar na nosa intimidade a destempo ou deshora. Haberá de ser coidadosamente elixida, tratada e escoitada segundo o momento o esixa. Un sabe se o que lle presta é en soidade Chopin ou Schumann; se para compartir cos amigos irá mellor jazz ou soul; se para unha determinada celebración busca salsa, merengue ou chachachá. Con tanta música por obriga o único que se consegue é a banalización 
de moitas partituras sen que a súa calidade o merezan.


PUBLICADO  EN DIARIO DE PONTEVEDRA

miércoles, 22 de agosto de 2012

NEURÓTICO

EL NEURÓTICO ES AQUEL QUE NI PUEDE RECONCILIARSE CON LA ESCLAVITUD NI DISPONE DE FUERZA SUFICIENTE PARA GANARSE LA LIBERTAD. SIEMPRE SE ENCUENTRA EN LA FRONTERA, EN TIERRA DE NADIE, ENTRE DOS FUEGOS CRUZADOS, Y POR ELLO RECIBE LOS GOLPES DE AMBOS LADOS.

I.B.SINGER

sábado, 18 de agosto de 2012

GOBERNAR COMO O DEMO MANDA


É OPINIÓN bastante aceptada recriminar aos nosos políticos polo tempo dedicado ao descanso. Coa que está caendo, dise, a quen se lle ocorre marchar de vacacións, coa necesidade que o país ten de que se ocupen intensamente da súa mellora. Fai falla ser lacazán e lambón, expresan os máis agresivos, a piques dunha desfeita aínda máis grave, os políticos de folganza. Reparan en que o ministro de Agricultura se dea aos praceres da auga fresca mentres arden montes a eito; en que o presidente pasea polo Salnés ou viaxa a Doñana, cando debería vixiar a Bruxelas, Roma ou Berlín día si e outro tamén, intentando aminorar as desgracias que nos agardan; en que o ministro ou ministra do ramo correspondente non opina nin se sabe sobre a súa encomenda durante gran parte de agosto. Non deixan de ser desafogos improcedentes.
Á vista de como se están producindo os feitos, máis ben parecería que o mellor que deberían facer os políticos é dedicarse a unha vacación máis prolongada. Dicir o presidente que collía vacacións e a bolsa estabilizarse e a prima de risco descender foi todo un. Deixar de facer declaracións os ministros de Economía e Facenda e tranquilizarse os mercados unha coincidencia sospeitosa. Claro que os mercados tamén veranean e xa se sabe que están ao asexo para lanzarse coma feras en calquera momento, pero se cadra gústalles máis cando os políticos principais están caladiños que cando pola mañá menten coa boca pequena e pola tarde a boca chea; se cadra prefiren que non enreden coas decisións que proveñen de Europa e que non a lien prometendo que non vai ocorrer o que todo o mundo sabe que xa ocorreu. Visto o ascenso da bolsa e o descenso sereno da prima de risco, son da opinión de que o Goberno debería coller vacacións sen medo. Inhibirse de comentar nin prognosticar nada. Manter a Montoro agochado en Xaén, permitir un mes completo de piloto automático da vida política. Xa se sabe que ás veces as cousas máis complicadas o mellor é deixalas polo seu propio pé, nin por máis celo se chega antes á solución. Deixémoslles que gocen das súas vacacións a ver se recapacitan e lles volve algo dese sentido común que dicían dominar coma ninguén e gobernan como Deus manda, que era o seu programa. Porque se gobernar como Deus manda é o que viñeron facendo ata o de agora, case mellor que gobernen como manda o demo.

PUBLICADO EN EL CORREO GALLEGO

BAILANDO CON BOBOS

Este ano volvín á festa de San Lourenzo, patrón da aldea dos Abel. Alí atopeime coa familia e amigos e ao coincidir e ver bailar a unha das miñas curmás, acordeime doutro San Lourenzo de hai aproximadamente cincuenta anos. Debeu ser aquel ano o primeiro no que bailei ao agarrado, e fora con ela. Seu pai, meu padriño, e máis un amigo observaban con plena concentración a interpretación da banda de Guláns, ata me parece recordar que era o pasodobre “Ponteareas”. Meu padriño, louco pola música de banda, tomaba datos do afinado e acompasado que ía cada instrumento, para logo, se ao día seguinte viña a banda de Arca ou a de Ribadavia, poder decidir cal das dúas alcanzaba maior precisión e harmonía. Miña prima carnal e máis eu enredabamos sen nos apartar dos maiores nin da banda. Ao rematar a peza, emitidos os comentarios pertinentes sobre o clarinete, o bombardino, fliscorno ou o trombón, antes de que comezase a tocar de novo a banda, o amigo de meu tío encirrounos a miña curmá e máis a min para que bailaramos. Como meu padriño tamén insistiu e ela me botou os brazos ao colo sen miga de timidez, sen tempo para meditado vinme agarrado para o baile sen saber que facer de min. Nin lembro o que tocou a banda, nin me explico a razón pola que me sentín observado e ridículo, pero o certo é que non dei un paso nin un volta nin fun capaz de me abandonar ao enredo coa relaxación que cumpría. Miña prima ría e tiraba de min, pero a miña cabeza, vixiante, controladora, centrábase en calibrar a valoración que de min estarían realizando os que me observaban. Como soe ocorrer nestes casos, a resposta que recibía do exterior era demoledora: meu padriño estaba francamente decepcionado do futuro bailarín que sairía o seu afillado, o seu amigo ría con ganas da torpeza coa que me movía e ata me parecía ver en cada festeiro a mofa e gargallada ante o meu desconcerto e falta de habilidade. A peza durou unha eternidade. A cada volta miraba para a banda a ver se remataba dunha vez, pero nada: repetían melodía máis cargada de bombo e veña bombardino para adiante. Desesperado acórdame que lle dixera á compañeira de baile: isto non acaba nunca? Ela ría co mesmo riso pillabán que aínda hoxe conserva e tiraba de min para non perder a oportunidade de seguir abrazada e gozando do que lle gustaba bailar. Por fin, despois do sufrimento acendido na miña cabeza vixiante, bombo e platillos remataron nin chispón salvífico que me liberaron dos brazos infantís e da necesidade de seguir xirando a tropezóns sen ton nin son. A miña prima quedoulle pena de que acabase, tanta que se preparou para ofrecerse a me ensinar na seguinte. Armeime de valor e negueime con tanta decisión que ata meu padriño tivo que me botar unha man: se o rapaz non quere bailar, deixádeo, xa bailará. Equivocouse. Quedei tan marcado pola experiencia inicial que tardei en atreverme a repetir. Sobre todo porque quedei convencido de que as miñas capacidades para o baile, por máis que eran magníficas para a música, estaban diminuídas. Con todo, chegada a adolescencia, non me quedou outra que enfrontarme de novo á dura necesidade. Fora nunha verbena de verán. Os amigos buscaran xa todos compañeira e eu, pasmón, último, acabei enganchado dunha moza que nin souben calibrar a súa beleza, tan nervioso estaba pola seguridade en min mesmo de que todo acabaría no máis espantoso dos ridículos. Así foi. Como ben comprobada ten a psicoloxía seria e incluso a barata, cando alguén profetiza unha desfeita, a desfeita cúmprese. No era banda a que tocaba daquela, senón orquestra. Eu sabía tódalas pezas e cantábaas, polo que decidín agarrarme ao canto como medida de protección: escoitándome cantar, pensei inxenuo de min, perdoará a miña impericia no baile. Canto mellor non estaría caladiño dando voltas coma unha buxaina, os ollos pechados, agardando o fin do martirio... Pero non: empeñeime en seguir ata o remate a canción, letra e música, mentres a moza miraba para os pés rindo, paciente. Cando se separou de min e se reencontrou coas compañeiras, ás risas espetoulles: que cara tedes, a min deixástesme cun inútil, e eu aquí non veño para bailar con bobos. Acabada a tortura, como aos compañeiros lles quedara ganas de máis, volveron á caza. Eu escudeime non sei en que repentino mal para irme sentar a un apartado observando coma un idiota canto se pode gozar se un se deixa levar, sen complexos nin controis internos, simplemente dándolle liberdade ao corpo para que se exprese como máis e mellor lle guste. Co paso dos anos, moitas veces teño matinado na ledicia do baile, do beneficio e saudable que resulta. Sei toda a teoría para me liberar de presión e inhibición que me atenazan, pero non me dou soltado. Tiña este ano pensado ir ao baile de Peregrina a ver se dunha vez me liberaba do complexo, pero ao saber que nin Rajoy nin Pastor asistirían, tocáronme o nabo e quedei na casa, vai ter que quedar a miña liberación para anos posteriores. O para nunca máis, porque o que natureza non dá, nin o baile da Peregrina soluciona. Ademais, chegadas estas idades, por moito que un tolee xa non está para ir ao baile e causar nas mulleres a decepción de facelas pensar que están bailando con bobos.


PUBLICADO EN DIARIO DE PONTEVEDRA

lunes, 13 de agosto de 2012

NON TODO FOI INÚTIL


DURANTE os anos precedentes, non todo foron construcións faraónicas e inútiles froito da corrupción. Á beira de aeroportos sen viaxes, auditorios sen concertos, polideportivos cubertos de silvas e institutos de ensino creados innecesariamente para cumprir alegres promesas electorais, tamén se crearon espazos, zonas verdes e reconstrucións de cascos históricos que deberían enchernos de orgullo. Chega con ver a evolución das cidades e vilas de Galicia nos últimos trinta anos, se salvamos, claro, auténticos despropósitos. Non é certo que todos malgastasen, nin que foran corruptos, nin que a maioría vivise nunha orxía de novo rico. Corruptos foron algúns políticos menores; por riba das súas posibilidades, especulando con fume, viviron os que agora queren culpar á maioría que nin pinchou nin cortou cando se tomaron decisións de peso e como novos ricos só se comportaron os que fixeron cartos a feixes con catro manobras de pícaros, non de empresarios nin de traballadores, en dez anos de fantasía económica.
Certo que moitos cartos chegados da UE coa finalidade de alcanzar o nivel de vida dos mellores en Europa non foron utilizados correctamente. Lóxico o enfado dos países que tiveron que aportar máis. Pero tamén é pertinente aceptar que se realizaron grandes obras e servizos comunitarios que deberiamos gardar coma ouro en pano á espera de anos de vacas gordas. Hoxe as nosas cidades e vilas contan con espazos comúns, paseos, portos, rúas para peóns, edificios para servizos comunitarios, zonas verdes e campos de xogos que dá xenio velos e serven para amosar a mellor cara dunha sociedade: respectado o medio, procurando espazos para a comunicación, para a prevención da saúde. Como exemplo, son múltiples as rutas á beira dos ríos, paseos que circundan cidades a carón do mar, prazas para a convivencia utilizados por cidadáns de tódalas idades e condicións que deberían contentarnos para recoñecer que non todo foi guindar os investimentos polo vertedoiro. Mágoa que aínda non exista a educación necesaria entre a cidadanía para respectar e coidar con mimo eses bens comúns. Dá pena ver que aínda hai irresponsables que rompen e ensucian estes elementos comúns, que obrigan a manter pechados os baños, que estragan coma nenos malcriados vallas e bancos, esculturas ou zonchos que tanto nos custaron e tanto ben social poden seguir prestando.

PUBLICADO EN EL CORREO GALLEGO

CONTRA FERLOSIO

¿Qué hay de ridículo en utilizar la perspectiva taurina para estudiar, por ejemplo, la filiación que enlaza a España con la mitología de Creta y Grecia y llega, pasando por Goya, hasta Picasso y García Lorca, en la que destaca como protagonista la noble estampa del toro de lidia?


Mario Vargas Llosa

sábado, 11 de agosto de 2012

O PRIMEIRO MAR

A mediados dos anos cincuenta do século pasado vin por primeira vez unha cidade. O transplante do campo a cidade foi brusco. De non ver máis ca prados, chousas, camposas e carballeiras, saltei, grazas á maxia dunha viaxe infantil interminable (só 65 quilómetros), a unha cidade enorme, sen medida, plantada de edificios moi altos e traspasada por unha circulación perigosa de vehículos insensibles que non respectaban a ninguén (A Coruña). Os sentidos non tardaron en se afacer a tal asombro, se por algo nos caracterizamos é pola capacidade de adaptación, sobre todo a idades temperás. Axiña apliquei os esquemas de orientación dos camiños e carreiros ás rúas imprescindibles para me mover arredor da casa e o oído aleuto diante da natureza á agudeza para sortear os automóbiles cruzando no momento preciso; pronto descubrín que vivir nun sétimo non era máis difícil que a ras de chan, que falar cos nenos e adultos da cidade non ofrecía maior inconveniente, se salvamos que ás veces os sorprendía con algunhas palabras que lles soaban estrañas, a min as deles acaéronme de contado, sen notar malestares por pasar dunhas a outras. Pero houbo un descubrimento tan impensable como grandioso que si perdurou no meu modo de ver: o mar. Meu pai decidira levarme a dar un paseo ao caer da tarde. Da súa man andamos unha miga por Juan Flórez e chegamos á Praza de Pontevedra. Aquí, coma se necesitase previrme diante do que se aparecería aos meus ollos, aclaroume: Agora vas ver algo moi grande meu fillo, nunca tal cousa viches. Máis grande que a agra do Outeiro?, pregunteille inxenuo. Moito máis, xuntas todas as agras do Outeiro que poidas meter na cabeza, todas xuntas, mira ben o que che digo, non daría a medida do mar. Meditando en tamaña grandeza xa caemos en Riazor e ao ver tanto manto azul ondulado e chispeando en liscas brancas de escuma, tan interminable, tan escuro a medida que se ía prolongando o mirar, con tanta tebra ao lonxe, agarrei con canta forza puiden a man de papá. Grandioso, asombroso, maxestoso, impensable, si, pero algo máis: entroume medo. Que podería habitar na fondura das súas augas? Quen sería home a meterse dentro da súa largueza? Como arar, segar, pacer ou calquera das outras faenas que na terra se realizan na inestabilidade e brandura de tan longa masa de extensión inútil? Para que quererían os da cidade o mar (daba por descontado que na aldea non podería existir)? Paralizado polo asombro, meu pai informábame do que supuña podería responder á miña curiosidade. Enredado nos meu pensamentos non o atendía moito, excepto dunha vez que algo me pareceu entender sobre a posibilidade de se bañar, algo moi gustoso e refrescante para o verán. Como era verán, adiantándome a calquera posible invitación, neguei sen vir a conto: eu aí non me meto. Parviño, ría meu pai, se non dá medo ningún, xa verás, heite traer polo día, a praia está acugulada de xente que se vén bañar, e verás como brincan e corren e se meten na auga sen medo ningún... Eu aí non me meto, rompinlle o discurso. Entendendo a miña ansiedade, abandonou o adestramento pasando a contarme de barcos máis grandes ca tres, catro e ata sete casas xuntas cruzando serenos tanta largura de auga. Disimulado o medo máis irto polo misterio intrigante e unha miga de incredulidade abandonamos xa noite a primeira visita ao mar. Na cama seguín cavilando e intentando comprender tal enormidade natural. E non só esa noite, moitas ao longo da infancia estiveron dominadas polo misterio do mar. Antes de durmir aniñaba ben a cabeza na almofada, cubríame coas sabas ata o nariz, debía de ser polas néboas de alta mar, e abandonábame ás aventuras, travesías, perigos, medos, loitas e tempestades que naquel medio se tiñan que dar en tal cantidade como para non dar parado nunca de pensar nin de soñar. A medida que o fun coñecendo, familiarizándome coa praia e bañándome, fun quen de imaxinar escenas e aventuras máis pracenteiras e ociosas. Sen embargo, por máis que o intentase, xamais escapaba durante as imaxinacións de antes de durmir dalgunha escena terrorífica e dramática: un barco á deriva, uns náufragos arrastrados a unha illa deserta, unha tempestade rabiosa e tronante capaz de fender sen piedade o barco máis longo, o máis forte, o máis protexido. Nada nin ninguén se salvaba diante do mar. Os heroes sucumbían diante da súa furia coma monecos covardes, os ventos facían virar e revirar a un transatlántico coma se unha casca de noz caese no remuíño dun río, os peixes máis monstruosos ensinaban os seus afiados dentes chorreando sangue despois de mastigar en tres bocados a un home dos máis grandes e fortes. Ningunha película de terror necesitaba para antes de durmir. Permitir que a imaxinación e fantasía se mesturasen nas augas frías do mar era suficiente para entrar no camiño do pánico. Cunha vantaxe: eu era quen controlaba os fíos do relato. Deixaba avanzar o medo ata onde me conviña, termaba del con firmeza, estendéndoo ao límite, experimentando o gusto da fronteira do non soportable, pero gardando en min a decisión de retroceder cando sospeitaba que se me podía ir do control e dominarme. Cos anos e co correr da vida, sen nunca ser home de mar, vin moitos. E esquecín todas aquelas aventuras de antes de durmir. E contrastei a evidencia da súa dureza co beneficio da súa riqueza. Pero aínda é hoxe o día no que ao me pór a soas diante del, miralo, quedar en silencio e comigo mesmo, os dous fronte a fronte, sinto o calafrío daquela viaxe da man de papá ao anoitecer na que experimentei a grandeza, o poder e o medo diante do primeiro mar.


PUBLICADO EN DIARIO DE PONTEVEDRA



                                                                                          Foto de Pablo Suárez Alonso

lunes, 6 de agosto de 2012

VERGONZA

Mi ferviente deseo de que los toros desaparezcan de una vez no es por compasión de los animales, sino por vergüenza de los hombres.


Rafael Sánchez Ferlosio

DE TODO MENOS AMOR


CAMIÑANDO por Fisterra, o que máis se vían eran mozos peregrinos cargando coas súas mochilas. Talvez por iso florecen no pobo mariñeiro tabernas estilo irlandés nas que se pretende achegar culturas e tradicións, mesmo o gusto pola actuación en directo de músicas que atravesaron as néboas dos mares. Algúns destes camiñantes, xa con remendos nas pernas, outros con claros síntomas de corpo derrotado, a pesar de esgotados loitaban no último esforzo por chegar ao faro, sentar diante do mar, coma se a aventura tivera fin. Polo porto tamén vagaban mozos e mozas europeos, asiáticos, americanos. Mais, aquí embaixo, arredados do faro que chama a tódolos viaxeiros esforzados, á beira da 
lonxa, os paseantes da tardiña que abundan son os da casa. Coma a parella que vén detrás de min, falando alto, camiñando a máis ritmo que o meu, por iso me adiantan pero no tempo de facelo dánme pé a deducir o asunto sobre o que aclaran posicións home e muller.
Do que podo oír sen esforzo, falan sen precaución ningunha, como se pensasen que quen queira oír e aprender, que aprenda, todo me fai pensar que a conversa que os entretén no diálogo que os encirra con paixón xira arredor dunha muller, se cadra unha filla, que abandonou ao seu marido. O home móstrase dubitativo, crítico e descontento. Coma se a protagonista da separación carecese de paciencia e non soubese aguantar pequenos contratempos propios de toda convivencia. Viña dicir que diante dos primeiros inconvenientes non se debe escapar do compromiso e da responsabilidade, que a mocidade non está afeita a soportar incomodidades e que na vida non todo é festa e troula. Hai que ser máis sufridos. A muller, por contra, defende a actitude da súa conxénere que tivo valor para abandonar unha relación triste e humillante. Hoxe os tempos cambiaron e unha muller non debe soportar baixo ningún concepto o dominio e o maltrato, por leve que este sexa, dun home bardallas e autoritario. O homes non vos dades conta, amoéstao, pero defendedes aos lambóns. A medida que se enquistan nas súas respectivas posicións e parece que se esgotan argumentos polas dúas partes, a muller, farta, nun golpe dialéctico que tumba no silencio absoluto ao contrincante, espétalle: "Pero cala, por favor, cala e non me fagas falar. Sabes o que lle fasía a ela ese home? Menos o amor, fasíalle de todo. Con iso está todo dito e cala a boca".

PUBLICADO EN EL CORREO GALLEGO

DIA DE BAÑO

Por fin o sol petaba como debe nun día de xullo. Levaba tempo moucho metido na casa, entre libros e música, coma se fose inverno, polo que decidín coller o indispensable e dedicar o día á praia. Dubitativo, barallei se ir a unha coñecida ou descoñecida, chea ou solitaria, de lonxe ou de cerca. Despois de análise miúdo optei por descoñecida, solitaria e de lonxe. Saín ben de mañá, conducín escoitando óperas de Mozart e xa bastante tarde – o GPS xa mo advertira- atopei o camiño polo que se descendía á solitaria, virxe, desexada praia. Logrei aparcar o coche entre árbores para que non o derretese o sol- un síntoma de que elixira o sitio solitario ideal era que non había nin un triste coche por ningures- e cargando coa mochila camiñei ledo coma un neno ilusionado polo camiño que acabaría na limpa e solitaria praia. O camiño era máis longo e torto do esperado. Estreito, dominado polas silvas das beiras, pedregoso, comezou a revirarse entre voltas e máis voltas sen vistas a ningunha praia. Temendo estar algo perdido, parei, tratei de orientarme, subín a un cotarelo a ver se divisaba algo: nada. Pinos baixos e enfermos, sinfonía de insectos, po, soidade absoluta. Nin unha alma para preguntar. Aínda que xa me metera na hora de xantar, non me desanimei, ao contrario, deime azos e razoei que un día de aventura e sorpresa sempre favorecería ao dormente e rutineiro cerebro. Así pois botei a andar con ánimo renovado, cargando coa lixeira mochila na que, ademais de bañador e toalla, só levaba unha botella de auga e un bocadillo preparado con présa antes de saír. O camiño non tiña traza de levar a ningures. Cando parecía que xa enfiaba unha baixada na que supuña aparecería a luz azul de mar ao fondo, torcía, subía, metíase cara o interior coma se retrocedera todo o andado e repetíase coma se nun labirinto dese voltas sen fin. Mais eu continuaba tranquilo. Non me ía irritar por nada. Era un día de verán, de descanso, de praia e baño... se aparecía ao mar. Apareceu. Non pensen mal. Claro que apareceu. Pasadas as catro da tarde, pero apareceu un mar azul verdoso, calmo, igual ca unha peza de seda estendida sobre unha plana prancha de luz. Certo que antes de aparecer xa me sentara a comer o bocadillo e beber o litro e medio de auga, que me enfadara lixeiramente por estar dando voltas coma un bobo sen saír a ningures, que me castigara por estúpido e torpe, non sabendo onde me metía e sen prever as consecuencias, que intentara en vano regresar ao coche e mandar a paseo o baño... Todo iso é certo que aconteceu antes de atopar o mar arredor das cinco da tarde, cando da casa saíra non despois da dez da mañá. Pero ao fin, sen saber exactamente como, dei cun carreiro polo que non cabería nin unha cabra que acabou no mar. Praia? Non exactamente. O que se di praia non era o que tiña diante de min. Sen area, un anaco pequecho de terra pedregosa lambido por unhas ondas mainas ofrecía a posibilidade de me bañar, probar a auga fresca. O sol seguía pleno no ceo, unha calor abafante, a auga limpa, todo indicaba que por fin accedería ao baño tan ansiado. O esforzo do aventureiro sempre recibe a súa recompensa. Como ata o momento o día non resultara todo o agradable que esperaba e como as desgrazas non acostuman a vir soas, antes de me bañar calculei se o lugar agocharía algún perigo. Só faltaría que estivese en augas perigosas. (Escuso dicir que algún indicio dos humanos ao redor non se debeu atopar non último século, agás algúns plásticos que as augas traen ata os lugares máis agochados). Examinei detidamente a contorna e todo me confirmou que no había perigo ningún. Así pois, seguro, por fin á auga. Mi madriña! Si, fría tamén, pero o tormento veu dos pés: que croios en punta, coma agullas, coma coitelas afiadas serrando nas plantas dos pés. Grazas a que estaba só e non tiña medo ao ridículo berrei con cada paso intentando asentar sobre algo que non me furase, pero por máis equilibrio que trataba de manter estendendo os brazos coma un crucificado (crucificado estaba sendo polos pés), pensei que a tortura sería eterna e xa nunca máis me liberaría de andar coa auga fría á altura dos xeonllos e con croios en pico furándome os pés. Sometido á necesidade de tomar unha decisión pola insoportable dor, guindeime á auga, mellor afogado que torturado daquel xeito. Había tan pouco fondo, que case o martirio dos pés pasou á barriga e ao peito, pero por fortuna souben protexerme coas mans e facerme o morto antes de morrer de verdade.Logrado un relax mínimo, esquecida pouco a pouco a dor sufrida, estendinme sobre a auga cara zonas máis fondas para gozar da soidade en calma e paz. Por fin o baño soñado. Pero como o cerebro ten ocorrencias do demo, aínda non ben aclimatado á sensación plácida de abandonarme ao confort da auga, comecei a matinar no regreso. E se non dou co lugar onde aparquei, se o camiño de volta se complica aínda máis que o de chegada, se sufro un accidente nesta abandonada e solitaria cala... Quen me mandaría elixir lugar tan arredado do mundo, que necesidade tiña de facer tantos quilómetros para lacerar os pés coma un nazareno, que se me perdía neste lugar esquecido dos deuses, que bobada é esa de querer arredarse dos demais, perderse e gozar en soidade. Inquedo por tales pensamentos rematei o baño apresurado, busquei unhas rochas para saír da auga sen pasar de novo polo suplicio dos croios torturadores e púxenme no camiño de volta. Pareceume moito máis recto e curto que á ida. Atopei o coche sen dificultade. Ao chegar á estrada e ver os primeiros coches parece que me entrou sosego. Pero xa eran cerca das once da noite cando cheguei á casa. Só entrar pola porta non pedín chuvia e frío para non volver a saír dela, pero si me prometín que o próximo baño sería en praia coñecida, da beira da casa e acugulada de xente.




PUBLICADO EN DIARIO DE PONTEVEDRA

jueves, 2 de agosto de 2012

BANQUEROS

LOS POLÍTICOS VAN Y VIENEN, PERO LOS BANQUEROS -LOS DE VERDAD- SE QUEDAN.

ESPOSA ABANDONADA

AQUÍ EN ESTE VALLE DE LÁGRIMAS, UNA MUJER ES ESPOSA ABANDONADA, INCLUSO CUANDO APOYA LA CABEZA EN LA MISMA ALMOHADA EN LA QUE EL MARIDO APOYA LA SUYA.


Isaac B. Singer