sábado, 31 de diciembre de 2011

VER RIR

A CÁMARA enfoca un cine no que os espectadores, metidos na pantalla, seguen as peripecias do protagonista en apuros salvado polo seu can. Comeza o cine dentro do cine. Comeza a película. O seu título: The artist. Dende as primeiras secuencias, vostede comezará a ver rir como se cadra nunca viu. E rirá contaxiado por tan luminosa risa. Non a gargalladas, non, en silencio, porque aquí case todo é silencio, sobran as palabras. Pero non só rirá: seguirá a trama sen necesidade nin dunha palabra, case ata sobran os mínimos letreiros que se sobrepoñen á imaxe; saboreará sen temor a inxenuidade da historia; perdoará o previsible do desenlace; desculpará o lineal argumento. Envolto nunha banda sonora magnífica deixarase ir do riso á pena, do fracaso á esperanza, de emoción en emoción, sempre, sempre, alumeado pola risa de Jean Dujardin, que se sae da pantalla, tamén de Berénice Bejo, pero máis do primeiro.
Ten moitos méritos a película, leríano xa en moitas críticas que a aplauden. Un non menor é o atrevemento cunha película muda nestes momentos de efectos, dimensións e técnica todas ao servizo das mil marabillas. Confiar na música e no ritmo da imaxe, na interpretación dos actores e na sabedoría da cámara para expresar unha historia así, dá mostras da fe e seguranza que o director tiña no seu proxecto. Tal vez por iso do principio ao fin, a película é unha lección de cine, de contar historias con imaxes, de utilizar luz e movemento, dirección de actores e todo o que un equipo de filmación esixe para lograr tan fermoso resultado. Aínda que nada máis fose por ver a maxistral escena na que Berénice Bejo entra no camerino do actor no seu momento do triunfo, sendo aínda ela unha aspirante soñadora a actriz, e se abraza á chaqueta do traxe do seu actor admirado, xa merecería a pena. Pero atopará moito máis: un ritmo harmonioso coma a súa peza musical, encadres axustados que o meterán ata o fondo da historia, pingas de humor e tenrura que nunca lle obrigarán as gargalladas nin ao doce excesivo das bágoas fáciles. Gozará dun pracer suave, plácido, sostible, como agora se di para todo. Un gozo de estética estable, resistente, carente de histerismos. Non sentirá a excitación da gracia fácil, a pena so sentimentalismo sobrecargado, a emoción por remexer no máis alodado do ser. Non. Gozará da risa impagable de quen sabe encher a pantalla de risa. Se este ano xa non lle dá tempo para vela, non se apure, comezar o novo véndoa, tamén será un bo inicio. Porque se algo necesitaremos para o 2012 é rir. E non o dubidemos, canto máis vexamos e nos vexan rir, máis riremos. Así llelo desexo a todos aínda que a miña risa, por máis que me esforce, nunca poida parecerse á de Jean Dujardin. Feliz ano.

PREVISIÓNS PARA O 2012

Corro un risco, xa o sei. Pero non creo que os meus erros sexan moito máis estrepitosos caos de expertos e luminarias que se encargan cada dous por tres de nos ir adiantando os puntos que medrará o paro, o distantes que nos situaremos do obxectivo de reducción do déficit, “o crecemento negativo” da economía, é dicir, a recesión, o pouco competitiva que continuará sendo a nosa economía e a longa lista de duras perspectivas que se nos presentan para o 12, o 13 e os que se lles ocorra ir engadindo. Pois con idéntica serenidade e fundamento, aí lles van as miñas previsións para o 2012, só para o doce, máis aló xa non son quen de ver. (Claro que o meu dominio queda máis no ámbito de a cotío e particular, non dou universalizado nin alcanzado visións de tanta extensión e fondura) Adiántolles, aínda que é probable que non lles solucione demasiado, que no próximo ano non me farei ilusións de que por fin aprenderei inglés. Todos os estudos e análises que levo realizado durante as últimas décadas conducen a que afirme, sen alarmismos pero con determinación, que non será este o ano do salto ao dominio de lingua tan importante. Unha promesa eliminada, unha ansiedade menos. Tampouco, estou en condicións de afirmalo con rotundidade, será neste ano no que os meus avances en natación me permitan pensar en competir aínda que só sexa nunha proba local de xubilados. Non. Continuarei pelexando na piscina coma Ulises nas procelosas augas das súas aventuras, con tanta ou máis valentía que o heroe de Homero, pero coa previsión realista de que ao meu estilo de natación (moi propio dos que nacemos non lonxe do Tambre, pero en Arzúa) non lle acaen as competicións. Descartada a miña intención de emular a Marck Spitz (Thorpe xa se me fai doutra galaxia), outra ansiedade menos. Tamén estou en condicións de certificar, e vexan que xa vou con tres adiantos de relevancia, que no próximo ano non vou gañar o Premio Planeta. Como te atreves, dirán algúns, a ser tan categórico? Pois xa ven, así de claro llelo deixo dito: o Premio Planeta do 2012 non será para un servidor, quen lles escribe encantado. Outra ansiedade menos. E se non os aburrise, prométolles que podería seguir prognosticando, con posibilidade mínima de erro, ata as uvas do ano que vén. Pero como de previsións persoais xa os supoño cansos, vexan como tamén me atrevo en campos algo máis complexos. Rajoy non será quen de gobernar no 2012 con sentido común, como Díos manda e tendo en conta “lo que le interesa a la gente”. Asegúrollo con tanta claridade como que non competirei nos xogos de Londres nos 100 metros braza. Home, pensarán, con sentido común pode gobernar. Non señor. Non gobernará con sentido común, porque o sentido común dos españois é malo de coñecer, e posto que non se dá coñecido, como alguén se pode atrever a gobernar no nome del? Nada digamos como Deus manda. Que eséxeta lle indicará o mandato de Deus a Rajoy? Con que teólogos consultará para dar entendido o que Deus quere? Non sabe acaso, meu pobre, que as mentes máis preclaras levan séculos picando na mina inacabable dos escritos sagrados e aínda hoxe é o día que non se sabe o que Deus quería de verdade? Pensa que vai el, por brillante que fose nas oposicións, saltar por riba de expertos católicos, protestastes, teutóns, americanos, xudeus e sabios de toda condición, apropiarse do estilo de goberno que Deus na súa sabedoría desexa? E xa no digamos o que a xente quere... Que xente, sr. Presidente, que xente? A xente normal, dirá vostede co seu aguzado sentido común. Pero , cal é a xente normal? A que lle aplaude en Génova, a que hai detrás dos oligarcas cos que se entrevista, a que vota a determinados representantes de distintas institucións? De tantos millóns que o votaron, sr Rajoy, seguro que xa o sabe, pero recórdollo, case cada un pretende algo diferente do outro, cada un ten os seus intereses, e, por desgraza, cando atende ao interese de un, choca co do da beira. Por iso, permítame, estou en condicións de asegurarlle que non atenderá ao que a xente quere, nin gobernará con sentido común nin, moito menos, como Deus manda, porque non o sabe nin deus. Iso si, a ver se polo menos gobernase algo. Por suposto que tamén nesta liña podería seguir prognosticando para o ano próximo sen perigo de excesivos fracasos, pero tampouco convén abusar. Para que saiban dos miñas artes adiviñas, xa van tendo datos suficientes. Non quero rematar, sen embargo, sen antes adiantarlles unha auténtica perla das previsións. Con moi alto índice de certeza, estou en condicións de afirmar que, se no próximo ano o PSOE lle encarga o proxecto da súa renovación a Carme Chacón, é tan probable que esta se produza coma que eu compita nadando nos 100 metros libres en Londres ou Mariano Rajoy goberne como Deus manda. Máis nada. Créanme: deséxolles o mellor para o 2012.

FELIZ 2012 PARA TODOS

PÍDOLLE PRESTADA A FELICITACIÓN AO MEU FILLO PABLO PARA DESEXARLLES A TODOS FELIZ 2012

http://vimeo.com/34366811

martes, 27 de diciembre de 2011

NENO CANTOR

CADA VEZ que volvo a Betanzos recupero anacos da infancia. Pero como a memoria recorda segundo imos cambiando, aprendendo ou volvéndonos vellos, en cada visita o acordo encarreirase polos circuítos que lle peta. Certo que os puntos de apoio para que ferva o recordo son os mesmos: a rúa do Rollo, o antigo Campo do Galo, a Praza do Campo, a escola García Hermanos, a Porta da Vila, a Fonte de Unta, os soportais, a Ponte Vella... Pero aínda facendo idéntico recorrido, a peza que se restaura acaba sendo única e distinta. A desta última vez acabou proxectando no miña pantalla de cine íntimo o retrato do neno cantor.
Sería polo ano sesenta do século pasado cando o músico Nemesio García Carril botou uns meses de cura axudante na igrexa de Santiago de Betanzos. O que logo compoñería a música de Los gozos y las sombras quixo darlle unha certa prestancia musical a unhas primeiras comuñóns e intentou probar voces entre os nenos que andabamos enredados nas sotanas dos cregos. Se cadra foi porque non había moito onde elixir, pero o certo é que a min converteume no solista da grande función daquela liturxia. Ensaiado e preparado por el actuei coma un Joselito de igrexa con grande éxito de crítica ( García Carril non ía tirar pedras contra o seu elixido) e público , que daquela era moito máis variado e abundante ca hoxe. Despois de tan soada actuación, os cregos do lugar deron en explotar a figura do neno cantor como atracción relixiosa e alá me teñen de igrexa en igrexa catando a San Roque, a Santa María do Azogue, á Virxe dos Remedios, en Tiobre, Paderne, as Angustias, Santo Domingo e en canta festa e celebración importante había na redonda. Acordo agosto como mes negro, actuaba en tantas sesións e tan seguidas, que a Bisbal quixera ver no meu pelello. Así foi como dediquei dous anos a este minijob sen soldo, detrás dun organista non demasiado imposto nin no canto nin na harmonía, que me obrigaba a coller sempre os cánticos nuns tons esaxeradamente altos ata que acabei por ir estragando a voz. E, tal e coma o Joselito de verdade, coa adolescencia quedei impedido e acabado, no só porque a min xa me fartaba o papel de neno atracción, senón, tamén, porque mudaran os tempos e con eles as miñas escasas virtudes vocais. Non lamentei nada pasar ao anonimato e perder a popularidade gañada a forza de me empregar a fondo con pezas de música e letra sacra máis que discutibles. Naquel momento xa comezaba a mirar para as nenas e notei que esa popularidade restaba mérito aos seus ollos. Agora, co paso dos anos, pisando outra vez enriba das mesmas pedras, non sinto nin vergonza nin orgullo, so vexo a un neno miudiño perforando coa súa voz aguda a solemnidade dos días grandes nas preciosas igrexas de Betanzos. O neno cantor e quen llelo conta deséxanlles unha boa noite.

O MAIOR ERRO COMETIDO NA VIDA

Carlos Castilla del Pino necesitou máis de mil páxinas para escribir a súa autobiografía. Dividida en dous volumes ( “Pretérito imperfecto” de 1922 a 1949 e “Casa del olivo” do 49 ao 2003) vai destripando a vida da sociedade española de gran parte do século pasado. No primeiro coñecemos a procedencia familiar, social e ideolóxica do psiquiatra, ben detallada no seu San Roque natal, nos anos de estudo en Ronda e Sevilla, nas súas primeiras afeccións intelectuais, na súa adolescencia marcada polo sangue da guerra que ve brotar do corpo dos seus tíos, a escapada a Xibraltar, a morte do pai, a decidida vocación cara a medicina e a importancia do seu mentor intelectual don Federico; viaxamos con el a Madrid para entrar na facultade daqueles anos, vimos a Ferrol para facer as milicias universitarias e comprendermos xa a súa vontade de traballo e a case obsesiva mirada posta en chegar a catedrático de psiquiatría. Formado arredor dos psiquiatras máis importantes do momento, entregado ao traballo e ao coñecemento case coa afán e ambición de Jiménez Díaz, imos sabendo das súas lecturas, traxectoria e transformación intelectual, das súas filias e fobias, entusiasmos e desgustos coas figuras intelectuais máis importantes da época. Por debaixo, España, a guerra, a posguerra, a fame e miseria daqueles anos, o nacemento do seu antifranquismo e anticlericalismo que xa non abandonaría no resto dos seus días. Remata este primeiro volume completamente formado como médico con especial dedicación á psiquiatría e á neuroloxía e coa opción de se establecer en Córdoba, cidade que sería fundamental na súa madurez e o resto dos seus días.Ata aquí unha descrición dun home metódico, rigoroso co traballo, dunha memoria prodixiosa e cun gusto polo detalle case obsesivo. A Córdoba viaxou coa misión de se encargar do dispensario psiquiátrico da cidade, institución practicamente inexistente e que el había de erguer ao longo da súa madurez intelectual e profesional, ata acabar vivindo no final dos seus día na “Casa del olivo”. Tamén cincocentas páxinas do segundo volume lemos con meticulosa descrición as penas e traballos dun profesional ideoloxicamente progresista no medio dunha cidade de provincias coma Córdoba, completamente dominada naqueles tempos por unha clase terratenente inmobilista, unha férrea marcaxe dos funcionarios da dictadura e unha igrexa poderosa. Entregado con metodoloxía calvinista ao estudo e ao exercicio da profesión, non esquece a obsesión da súa vida, a cátedra, e ao longo do seu proceso de implicación política, da evolución do seu pensamento, comprobamos a frustración que lle supón, despois de romper con López Ibor, a certificación de que nunca chegará a ser catedrático, por máis que todos visen nel un proxectil dirixido a un branco. Como dixen, as descricións son detalladas e puntillosas. Sabemos das súa primeiras anotacións, conserva apuntes de gastos das primeiras viaxes a Europa, coñecemos a maneira de vivir dos españois da época, as maneiras dos departamentos universitarios, non moi diferentes dos de hoxe, a grandeza dos homes de ciencia e as súas miserias, a dureza da loita contra o réxime nos peores anos e a seu compromiso cunha liña psiquiátrica a cada paso máis imbricada coa socioloxía e sempre ambiciosa sen renunciar a unha boa formación psicanalítica e neurolóxica. Para todo ten memoria e capacidade analítica nos dous volumes, mais hai algo que me sorprende e desconcerta: ao maior erro cometido na súa vida (así o denomina el) só lle dedica da páxina 149 á 151 e logo, nos capítulos finais, despacha o asunto cunha distancia e frialdade que estremecen. En 1951 naceu o seu primeiro fillo e, a pesar de darse conta de que para el significara unha enorme complicación psicolóxica e algo perturbador, sumido na inconsciencia e na irresponsabilidade, terá seis máis. Para el a paternidade significou unha obrigación, nunca a espontaneidade dunha emoción, intentando impoñerlles aos fillos os seus modelos e proxectos. E aínda sabendo o errado deste comportamento observado no exercicio da súa profesión, non foi capaz de velo nel mesmo. Ao remate, deses sete fillos, cinco morreron en circunstancias tráxicas: unha suicídase, dous morren por efecto das drogas e pola SIDA, outra por unha enfermidade maligna e aínda outro por un accidente de moto. Tanta dor é perfectamente explicada por Castilla del Pino. E ten mérito que soubese sobrepoñerse e seguir loitando coa vida. E que o conte con tanta valentía. Non pensen que lamento con morbo non velo fundido por tantas desgrazas. Só boto de menos que en tantas páxinas, en tanta análise sobre pensamento, gusto literario, aplicacións psicolóxicas, ideoloxía e compromiso político, non dedicase unha máis pormenorizada e atenta explicación ás causas e remedios para atallar – se puidera, que xa sei que non sempre se pode- o maior erro cometido na súa vida.

martes, 20 de diciembre de 2011

MORNA DESPEDIDA

HÁSELLE ACORDAR A ALLADA

Se non fose porque a ambición e o afán de poder todo o superan, quen nos días próximos será flamante presidente debería tremer de auténtico pánico. O panorama que ten por diante non pode ser máis pesimista e desalentador. Por máis que se acolla á herdanza e ineptitude do seu antepasado, axiña comprobará a diferenza entre predicar mentres non hai que tomar decisións e agora que non lle quedará outra que tomalas. E con ser difícil a elección cando os intereses aos que se pretende atender son tantos e ás veces tan contrapostos, o peor paréceme con moito a relativa, por non dicir mínima, capacidade de manobra coa que conta no contexto actual. Que ilusión e esperanza pode animar a alguén ao que técnicos e organismos internacionais lle prognostican desgrazas sen límite para os próximos tres anos? Con que fe e determinación pode actuar un mandatario ao que parecen condenar os expertos e adiviños do futuro a un fracaso cantado en crecemento económico e creación de emprego? Que papel lle corresponde ao novo presidente se xa Goldman Sachs condenou España á recesión nos próximos dous anos? O determinismo nas prediccións de estudos de gabinetes de bancos, institucións financeiras e doutores sobre a economía non permiten a máis mínima regaña pola que albiscar unha miga de luz. Con que convicción e fortaleza pode un presidente de España enfrontarse así ao futuro? Tal e como aparece o relato nos últimos tempos, todo nos leva a concluír que a única misión dun bo presidente nestes momentos sería moi simple: aprender ben os diagnósticos que proceden dos grupos de presión, mostrarse receptivos ás súas recomendacións e cumprir sen rechiar, ao pé da letra, as esixencias por eles ditadas. Coma se o único que funcionase no presente fosen os presidentes ventrílocuos e dóciles que cumprisen con fe cega as peticións destes sabios gobernadores na sombra. Medirase a partires de agora a eficacia dun presidente e do seu goberno pola ductilidade e maleabilidade que demostre para adaptarse ás esixencias dos poderes económicos. Se tal hipótese recibise confirmación, merece a pena a simulación democrática pola que eliximos a alguén co propósito de que actúe segundo un programa polos electores aceptado? Claro que non só existe este relato. Hai outro segundo o cal a culpa de que determinados organismos económicos actúen tal cal obedece unicamente á decisión dos políticos que así llo esixen. En defensa dos sabios económicos e contradicindo o relato máis estendido e crible por parte da maioría, os auténticos culpables de que chegaramos ata aquí é sobre todo dos políticos que coas súas leis e presións ignorantes obrigan a bancos centrais e poderes financeiros a ter que se defender con estas armas que a ninguén gustan. Se así fose, tampouco as perspectivas para o noso presidente xirarían arredor da ledicia. Que poder lle toca no contexto europeo ao presidente de España? Cal é o peso diante dos grandes países como Alemaña e Francia? Habería de medirse tamén a súa eficacia e solvencia na habilidade que demostrase para se pregar e adoptar sempre as medidas que lles gustasen a franceses e alemáns? Ata onde pode chegar o poder de autonomía, tal e como está estruturada Eupopa, dun presidente de España? Sen levar ao límite ambas suposicións, certo é que a capacidade do presidente, sexa maior o determinismo económico ou a dependencia de políticos de países máis poderosos, o indiscutible salta á vista: a capacidade de manobra de Rajoy é do grosor dun papel de fumar. Será esta a maior sorpresa coa que tropezará en canto dea os primeiros pasos no asunto de gobernar: comprobar que, por escéptico e realista que se considerase, a realidade é moito máis dura do esperado e a súa capacidade de decisión resulta moi escasa. El que ansiaba unha maioría absoluta para demostrar a súa seriedade e sentido común, el que leva anos avogando por gobernar e deixarse de ocorrencias, el que tanto petou no marro de que dunha vez hai que se dedicar a gobernar e preocuparse do que de verdade lle interesa á xente, comprobará en propia carne o pouco que pode decidir, o escaso poder co que conta para modificar a realidade. Por iso, moito antes do que pensa, temo que ao igual que o seu antecesor mostra na súa linguaxe verbal e xestual o insoportable peso da falta de poder, a el non lle tardará o día no que se lle acordará a allada e experimentará idéntica condena. Oxalá me equivoque.

lunes, 19 de diciembre de 2011

O BOLÍGRAFO

SÓ SENTARSE, a ansiedade do mociño saltaba á vista. Non atopaba acomodo no asento, xiraba unha e outra vez o corpo dun lado ao outro, mordía nas uñas, expresábase en frases curtas, cortantes, case iradas. Sen tempo nin a conxeniar deu en enredar cun bolígrafo que pillou do bote no que gardo varios. En primeiro pasouno dunha man á outra coma se houbese detrás do movemento algunha intención, axiña me decatei que ningunha: só entreter a ansiedade. Comezou a premer no botón que apuxa na punta unha e outra vez con tanta velocidade que me permitín advertirlle: se segues así, poida que o bolígrafo non resista. Que non vai resistir, retoume seguro, non lle pasa nada. Ao pouco pasoulle todo: escagallouse coma se por maxia alguén descompuxese as súas oito ou dez pezas nun único sopro.
Sen necesidade de o recriminar adoptou unha postura positiva: non pasa nada, isto arránxoo eu agora mesmo. Animeino a que o fixese co meu silencio e sorrindo. Non rías, tío, que si, que son moi mañoso, replicou ao meu silencio que entendeu escéptico. E con decisión comezou cos seus dedos nerviosos a encaixar as pezas. Non resultou tan fácil como pensaba. A barra coa tinta, o cilindro flexible dentro do que debería introducirse e o envoltorio de pasta externo encaixaban ben, pero dúas ou tres peciñas miúdas que activaban o clic para o seu funcionamento non acababan de encaixar. Despois de varios intentos recorreu aos dentes para unha operación que non merecía tales instrumentos, tirou con forza dun fío plástico que se podía manexar cunha uña, e mostrou as primeiras evidencias de cansazo, frustración e cabreo. A pesar ou precisamente por usar dentes e forza bruta, o mecanismo non funcionaba. O desánimo callou e non o dubidou: amañou o imprescindible para que se sostivese aparentemente e, con disimulo, devolveuno ao bote xunto cos outros. Aí si que me vin obrigado a intervir: ao final deixalo estragado, non es capaz de arranxalo. Son tal, o que pasa é que... Por que non o segues intentando?, a min paréceme que xa estabas a piques de o conseguir. Miroume para comprobar se as miñas palabras de confianza eran sinceras e colleuno para dedicarse outra vez a intentalo. Con calma, animeino, non temos présa. É que a min o que me falta é paciencia, o outro día púxenme a arranxarlle unha vasoira a miña nai e como non daba, cabreeime, rompina e tireina. Pois hoxe non tires o bolígrafo, bótalle paciencia. E botoulla. Mentres atendín unha chamada telefónica, o bolígrafo quedou perfectamente reparado. Premeu diante dos meus ollos tres veces seguidas para que comprobase a precisión coa que funcionaba e soltoume moi orgulloso: son ou non son mañoso?

domingo, 11 de diciembre de 2011

MÁIS LISTO CÁ FAME

ENTRE OS EXPERTOS económicos parece que se intúen algunhas fendeduras polas que se coan liscas de pensamento opostas ás máis ortodoxas. Xa hai quen se atreve a defender que non todo han ser axustes e recortes, non só con aforrar se sae do pozo, din, algo haberán de gastar aqueles que poidan, do contrario estamos abocados a pechar o círculo da inactividade absoluta. Deixándome guiar por tales consellos, aproveitei os días pasados para volver a Istambul, cidade tan viva e complexa, con tantos contrates coma ulidos, que nunca farta, pois sempre aleda e insufla optimismo, se cadra pola amabilidade e capacidade de loita dos seus habitantes, neste caso, tamén, sen dúbida, polo regalo dun tempo case primaveral en pleno mes de decembro.
Non abundan polas súas rúas pobres de pedir, nin mendigos, nin pícaros que se aproveiten das eivas. E non será porque non haxa turistas aos que dar mágoa. Só lembro como imaxe realmente triste a dun cativiño esfameado, engurrado nun curruncho, sen case abrigo enriba, morto de frío. Pero non pedía, vendía. Porque en Istambul non se pide, véndese, comérciase, negóciase. Poden ser negocios estraños, coma o de varios vellos ofrecendo o servizo dunha pesa oxidada e ruín para que os viandantes acepten coñecer o seu peso a cambio dunhas liras, pero teñen a dignidade de buscar a vida ofrecendo algo, releando, seducindo. É máis que coñecida a súa facilidade para vender ata aos máis cutres compradores nos bazares de babel nos que se falan linguas coa soltura que para si quixeran os nosos estudantes despois de anos gurrando contra o idioma estranxeiro. Tiven a fortuna de tropezar cun mociño que falaba un español correctísimo vendendo especias. Na conversa que mantivemos, curioso eu por saber se só na actividade comercial chegara a tal dominio do idioma, contestoume coma unha chispa: é que son máis listo cá fame. E vaia se o era. Nun momento da negociación, temendo que influíse para que a miña acompañante non pechase o trato, animoume a que lle permitise realizar o gasto que a ela lle apetecía. Tocada no seu amor propio, a compañeira aclaroulle que non precisaba do meu permiso, que tiñamos separación de bens. O mozo, de inmediato, Blackberry en man, tomou nota, preguntou e asesorouse ata entender perfectamente a diferencia entre gananciais e separación de bens. Quedou máis contento ca un cuco, ademais da venda aprendeu algo novo, que, dixo, aplicaría de inmediato cos cataláns. Agradecido, regaloume un té especial co que, garantiume ao oído, podería demostrar a miña potencia sexual cinco veces na noite. Porque, razoou, aínda que cartos separados, amor xuntos. Acredito que o té, con mazá e canela, está moi saboroso. Pero máis nada.

QUE SE ACLAREN!

Houbo dous momentos no debate electoral que mantiveron Rajoy e Rubalcaba antes da últimas eleccións, nos que se puxo de manifesto a carencia de ideas e perda absoluta de rumbo por parte do PSOE. O primeiro aconteceu durante unha intervención espontánea, directa e sen complexos de Rajoy na que, brillante e seguro porque realmente se vía que cría no que dicía, lle espetou ao representante dos socialistas(non reproduzo as súas palabras pero si creo que o seu espírito): pero a vostedes quen lles deu o certificado de únicos e verdadeiros defensores do ben dos cidadáns?, por que se atreve a dubidar da miña san e clara decisión de buscar o mellor para os cidadáns do meu país?; dígame, se quere, lle apetece e sabe, que ten outra idea de lograr o avance e mellora da sociedade, ten dereito a facelo, pero non lle permito que se arrogue a exclusividade do ben común nin que dubide de que eu busco idéntico fin, porque nesas, tanto ou máis ca vostede, estou eu tan convencido, tan decidido e con idéntica ou máis preparación para conseguilo. Xa digo, non foron estas as palabras, pero coido que todo espectador sen anteolleiras entendeu perfectamente que isto era o que lle dicía: autoridade moral non teñen vostedes nin unha miga máis cá miña. Estamos en igualdade de condicións. Iso de que a esquerda busca o ben común e a dereita busca o ben dos favorecidos socialmente é un conto chino, anacrónico, que non se sostén e contra o que me rebelo con seguridade e convicción, veu a dicirlle o candidato agora vencedor do PP, e coido que así o entenderon a maioría dos espectadores. Entre outras cousas, porque o PSOE nada pode contrapoñer contra este argumento. O segundo, tamén nesta liña, pero aínda máis evidente sucedeu cando, adoptando Rajoy o estilo inquisitivo do seu contrincante, lle esixiu un resposta a esta pregunta: como é que, con crise ou sen ela, sexan as desigualdades de renda do o noso país, gobernando os socialistas, as máis elevadas da Unión, se examine a enquisa obxectiva que se examine? Pode explicarme por que sendo vostedes defensores da reducción de distancias entre rendas se produce durante o seu mandato o maior incremento? Pregunta á que o candidato socialista tampouco deu resposta nin quixo tan sequera escoitar, porque evidentemente tampouco o PSOE sabe nestes momentos que responder nin como romper tal contradición. Traio estes dous anecdóticos exemplos a colación simplemente para insistir en algo evidente: o PSOE está desnortado, sen consistencia ideolóxica, sen a máis mínima visión do que pode ofrecer aos votantes da esquerda. E non é que perdese catro millóns de votos na últimas eleccións pola inclemente e desapiada crise, evidente, que lle pasaría factura a calquera que estivese no goberno, é algo máis: a carencia dun proxecto claro que ilusione e que reúna ao seu carón a millóns de mozos, profesionais, traballadores, desempregados e técnicos capacitados que buscan un estilo distinto de sociedade, de maneira de vivir. O PSOE está perdido. Por completo. E non, tampouco, por problema de cadros integrados por vellos ou mozos (alguén escribía hai pouco que José Luís Sampedro, tendo a idade que ten, é un referente para moita mocidade), senón simplemente pola falta de ideas, pola vacuidade absoluta nas súas propostas. Simpleza tras simpleza, contradición tras contradición, incoherencias amoreadas, por máis que se repitan slogans non convencen a un electorado que vive noutra época, noutra dimensión. Será longo o deserto e difícil a travesía se non aprende desta derrota e se somete a unha crítica sen anestesia. Engurrados dentro da endogamia paralizante dos cadros de militancia, de profesionais da subsistencia, mamóns da actividade política sen outra formación que a estratexia “chusquera” de ascensión, pouco ou nada lles agarda a eles como partido e aos votantes de esquerda como alternativa coa que contar. Refírome en xeral a España e xa nin quero determe na situación do PSOE galego, porque aí xa entrariamos nun val de bágoas do que probablemente só nos quedase como saída a sala de espera do psiquiatra. Como resume, aínda que a cita sexa un pouco longa, permítanme que me acolla ás palabras de Félix de Azúa que resumen á perfección o camiño de imperfección no que se colocou o PSOE: “Instituirse, como ha pretendido Zapatero, en el salvador de todos los agraviados (y agraviadas) del mundo, cuando en realidad a lo que aspira es a indultar banqueros tramposos, es de todo punto insoportable. Que se aclaren, que se pongan al día, que se renueven, que se limpien de vagos, analfabetos e indeseables, que renuncien a los cromos de la guerra civil, y quizás se les pueda recuperar dentro de ocho años”. O dito: que se aclaren!

jueves, 8 de diciembre de 2011

miércoles, 7 de diciembre de 2011

ISTANBUL

CISTERNAS DE YEREBATAN

O SOL CAE SOBRE CONSTANTINOPLA

O PAI COMO HEROE

      A PESAR de que en moitas entrevistas intentei saber de seu pai, o adolescente regateaba entre silencios e respostas vagas para non me dicir nada del. Inútiles resultaron as miñas estratexias –débiles, sen dúbida– de entrevistador para conseguir que me transmitise aínda que só fose unha lixeira idea da figura paterna. Ten traballo neste momento o teu pai? Silencio. Non sabes? Silencio. Vive contigo e teus irmáns? Si. Xa fala español ou galego ou fas ti di intérprete? Si. Si que? Fala el ou fas ti de intérprete? Que é interprete? Axúdaslle cando ten que se entender con alguén porque non fala español? Si. Podería el pasar polo instituto para falar comigo? Silencio. Vendo que non me movía da fochanca na que me metera, tratei de buscar algunha fórmula máis efectiva.
Por aqueles días lera unha entrevista co director de cine Santiago Ahuanojinou Zannou (El truco del manco, La puerta de no retorno) na que me chamou a atención a claridade coa que explicaba a súa situación de mozo desarraigado, incómodo co contorno sendo das primeiras xeracións de negros nacidos aquí. Explicaba que carecían de referentes para se sentir orgullosos, que experimentaban o rexeitamento dos compañeiros de escola e, sobre todo, que eran presa fácil para se deixar atraer polo modelo de maiores que fan diñeiro fácil coa delincuencia e coa droga. Atribuía esta tendencia a que consideraba que o se pai era un fracasado. Dicía: "Los hijos de los inmigrantes tenemos una falta de orgullo hacia nuestro padre porque no nos ha podido dar las mismas cosas que reciben otros. Y a esa edad piensas que tener más es tener más valor. Y durante mucho tiempo damos la espalda a nuestras raíces porque no vemos en ellas la riqueza occidental. Me decían que mi padre era un caníbal, que los blancos son mejores que los negros, que los negros no sirven para nada. Y tu ves que tu padre se está rompiendo la espalda trabajando y acabas pensando que tienen razón, que es un fracasado". Ahuanojinou conseguiu superar este desarraigo volvendo ás raíces e descubrindo que para saír da aldea de seu pai, sen nada, e lanzarse ao mundo disposto a todo por mellorar, hai que ser un heroe. Eu chamei de novo ao adolescente esquecendo toda a miña batería de preguntas inútiles. Agora andamos estudando o itinerario dende Casablanca para chegar á aldea da que procedía a súa familia. Imos con calma, eu coñezo pouco da súa xeografía e costumes. Pero o mociño a cada paso ten máis que contar, deuse conta da miña ignorancia sobre o seu modo de vivir aló, antes de viaxar xunta nós. Gústalle que eu aprenda. Agardo o día no que descubra que seu pai é un heroe. Porque seguro que o é.

INDULTOS E CHEIRUMES

Agarrándose a unha lei de 1870 peiteada en 1899, o goberno en funcións tivo tempo no desconto para indultar a don Alfredo Sáenz,. Este experto banqueiro, noutra época alto executivo de Banesto, banco ao que don Mario Conde parece que muxiu todo o que deu de si, é agora executivo principal en poder e dignidade (tamén en honorabilidade?) dentro do banco máis potente do país. Segundo se deduce das informacións perfumadas cos ulidos máis variados, a sentencia firme do Supremo contra este banqueiro condenado a 3 meses de prisión, unha multa e inhabilitación para exercer o seu cargo, deu pé a que o executivo se puxese por riba da lei, dando a entender algo similar a aquelo que Hitler lle dixera a un embaixador inglés: vostede ten razón, pero eu teño lexións. E como as lexións mandan, nin lei nin farrapo de gaitas, aí queda a pena conmutada e o importante executivo salda a sentencia con tres mil euros que para el poden equivaler a unha propina ao limpabotas. A simple vista, o asunto préstase para mazar no executivo e no seu presidente ata quedar sen folgos. Tal e como se encargaron de predicar os máis feroces trituradores da figura de Zapatero, era isto o que lle faltaba para saír cuberto de lixo que nunca máis dará limpado de enriba de si. Indultar tamén é de esquerdas, din, cunha man pedindo o voto dos indignados, ameazando con subir os impostos aos ricos, e coa outra indultando a banqueiros, colmo da hipocrisía e incoherencia dun presidente que arruinou o país e nos conduciu á miseria por decenios. E veña a crítica de onde sexa, o certo é que o asunto cheira mal, moi mal. Pero non neste remate de conmutación in extremis senón dende o comezo dos tempos, disto vai xa para 17 anos, cando Mario Conde acabou condenado por baleirar a caixa de Banesto e Sáenz presentara unha querela contra catro empresarios por estafa e alzamento de bens. Xa nese momento todo cheiraba mal. Moi mal. Tanto, que estes empresarios denunciados por Saénz acaban na cadea condenados pola sentencia dun xuíz (Pascual Estevil) á súa vez condenado por prevaricación e detención ilegal. Segue cheirando a podre a moita distancia. Imaxinen as ganas de vinganza dos empresarios que acabaron en prisión. Xuráronlla (esta xente é así, pode permitirse case dúas décadas na xustiza por darse o gusto dunha vinganza) ao bo de Sáenz e conseguiron que o Supremo dictase sentencia firme contra de quen argallara para que os prendesen. Tarde, pero a vinganza cumpriuse. (De Mario Conde, xa saben: tamén acabou en prisión – caso raro- pero nela fortaleceuse , disque aprendeu unha barbaridade sobre a dor e a importancia das cousas pequenas e agora sácalle proveito contándoo e escribindo libros que vende a moreas, porque ao parecer aos lectores nada nos divirte máis que ulir cheirumes pestilentes. Por suposto que Conde sostén que todo o seu proceso obedeceu a unha conspiración de xentes da talla de Aznar e González, Felipe, porque, mortos de medo vendo que se podería converter no futuro presidente de España, contaron con medios para arrimar a xustiza á súa conveniencia, se cadra aquel que dicía que a xustiza neste país é un cachondeo, non merecía tanto castigo. Sexa ou non fantasía esta defensa do banqueiro máis brillante, máis rico e máis atrevido do inicio dos noventa do século pasado, o que está claro é que non lle resulta nada simpático que este goberno indulte ao seu ex colega. Por iso tamén é dos que arremete con máis violencia contra este indulto de última hora impregnado de malos olores). Non fartos do insoportable cheirume dun goberno que antes de tocar a campá da súa retirada indulta a un potentado segundo do primeiro (señor Botín), de que na primeira condena, inicio desta película, andase polo medio un xuíz prevaricador e de que as pelexas entre banqueiros acaben na maioría dos casos aproveitando as regañas que sempre o poder ten a man para casos de urxencia e forza maior, o que resulta máis sorprendente é o silencio de sindicatos e outros partidos. Non sei se é que eu ando un pouco desorientado – algo seguro que si- e non atendín ben, pero nin aos que proximamente van gobernar, nin a sindicalistas, nin a figuras de institucións relevantes lles oín opinión fundada e razoada sobre esta decisión tan olorosa. Excepto aqueles obsesionados con mallar en Zapatero chova ou vaia sol – a que se dedicarán a partires de agora?-, non lin nin escoitei declaracións de escándalo ou indignación. É coma se houbese o acordo segredo de que tratándose de banqueiros, un pode verse na obriga de ter que axudalos, salvalos, recapitalizalos ou indultalos cando menos se pensa. Tal vez por iso todos calan coma petos, saben con quen se xogan os cartos. Dá a impresión de que os que gobernan ou intentan gobernar, pensan: hai cheirumes cos que, por fétidos que sexan, has de aprender a vivir se non queres quedar sen nariz.