CAMBIAR OU ABANEAR

            Nos últimos anos medrou a idea da necesidade dun cambio. Un cambio radical. Así non podiamos seguir. Unida a podremia na conduta dos políticos gobernantes á intensa crise afectando a unha grande maioría de cidadáns (especialmente mozos e os máis débiles), no conxunto social instalouse un acordo latente de que nada debería seguir coma ata o de agora. Algo cumpría facer. Como consecuencia, movementos de protesta, ideas acendidas, un malestar difuso e manifesto e a forza de novas xeracións fartas deste modelo deron pé á creación de  ofertas políticas brillando con grandes perspectivas. Mareas coa convicción de ganar e poder agromaron nas  universidades, asociacións e movementos veciñais (nas cidades, que é onde ocorren as cousas) decididas a trasladar á práctica o malestar e a rabia ben captadas entre enormes capas sociais. En tempo breve pasaron da rúa e da protesta á organización política ideas e protagonistas aos que en primeiro se lles criticaba a falta de concreción realista nun vehículo transformador. Xa metidos na area do enfrontamento político directo parecía que medrarían coma leite no lume capaces de levar coa súa vasoira renovadora canto resto de corrupción e vellos modais retiñan os vellos partidos. Pero non fixo falla que chegasen nin as primeiras eleccións xerais para comprobar que non todo resultaba tan doado e milagreiro.

            Á porta da primeira proba electoral seria, os vellos partidos souberon utilizar as súas armas de convencemento masivo para pararlle os pés aos crecidos acabados de chegar. Aproveitando os erros propios dos últimos en se incorporar  e manexando con soltura o aprendido en anos de batallas electorais, os dous partidos afeitos a gobernar, aqueles acusados polos rompedores de casta, refixéronse apelando a tres argumentos para desgastalos que lles parecen irrefutables: son inexpertos e temerarios, como consecuencia córrese o perigo de que causen un derrubo de proporcións catastróficas e, por se non abondase, aínda sen tocar poder, demostran idénticos defectos cós das casta á que din queren eliminar. Atacados por tales lanzas e frechas, os novos perderon brío, deron as primeiras mostras de esgotamento prematuro e decepcionaron ao cidadán antes animado agora resignado a que tampouco eles coñecían a pedra filosofal, nin eran tan destemidos, nin as súas ideas tan novidosas nin brillantes. As enquisas comezan a dar indicios de que perden azos, a realidade demóstralles que entrar na batalla aberta, no corpo a corpo da política esixe unhas coirazas e coitelas especiais e non ao alcance de calquera.

            Onde estivo o segredo desta defensa arrichada cando a cidade parecía perdida? En saber retorcer o cambio ao servizo dos propios intereses, ben apelando ao medo ou ao desprestixio de quen se presenta sen credenciais. Pero agarrándose ao idea clave e facéndoa súa: o cambio non virá de inexpertos novatos, de ilusos, de falabaratos sen se curtir na dura tarefa de dar trigo. O cambio ofrecido, dixeron e dirán, era fume de leña verde que o único que pode conseguir é nubrar a mirada, o bo criterio e o xuízo. O cambio só é posible sen cambiar nada. Os únicos que realmente cambian algo son os que non se moven, os que permanecen. Non se trata do traslado aos tempos presentes da loita entre Heráclito e Parménides, senón dunha artimaña hábil que chega a paralizar  a moito votante que se atopa co dilema de se non pasará de mal a peor. Existe un medo atávico ao cambio instalado nos individuos e na sociedade que chegado o momento frea as ilusións iniciais. A confortable mediocridade ou o sufrimento ou a infelicidade prefírense con moita frecuencia á perspectiva de algo descoñecido debido á angustia que xera todo cambio. Que a Virxe de Lurdes nos deixe como estamos soe ser modelo de decisión que pesa máis do que se cre. Este está sendo o razoamento de contraataque co que se pretende convencer ao cidadán de que para que algo cambie nada ha cambiar. Por iso os que parecían exhaustos reviven, os que ofrecen cambio sereno recollen moito voto que noutro tempo ía lanzado á marea do desespero e os que levantaron a lebre do fastío resisten como boamente poden entre feridos, baixas inesperadas, desánimos cos que non contaban, desconcertos que asaltan os ceos máis azuis.

            Quero isto dicir que rematou a batalla? En absoluto. As confrontacións electorais son para isto: para que no dinamismo do choque de propostas se vaian aclarando flancos débiles do contrario, ameazas baleiras de valentía, incongruencias ocultas, trampas adornadas. Labor de quen pretende afianzase e alcanzar goberno é revolverse, pillar as malicias e reviravoltas do contrario para entre uns e outros mellorar a cousa pública. Pretender solucións fáciles, directas, inmediatas e falsas non pertence ao campo da democracia. Estar atentos, analizar argumentos duns e doutros e decidir, si. O domingo decidirase se realmente hai vontade de probar un cambio radical ou un abaneo que manteña equilibrios para que os cambios se produzan sen cambiar demasiado.