sábado, 11 de febrero de 2017

CONTAXIO MUSICAL

NA mesma noite na que morreu José Luís Pérez de Arteaga rematei de ler O ruído do tempo de Julian Barnes. Unha biografía magnífica sobre Shostokóvich, que non só abre en canal a vida contraditoria do músico, senón as truculencias dun réxime tolo como foi o da morta Unión Soviética, sobre todo na época do sádico Stalin. Un réxime convertido nunha máquina infernal de persecución e morte asentado nunhas conviccións fanáticas que quebraban ao humano máis forte, atemorizaban á sociedade, convertían o vivir nun sen vivir constante asexando cando podería chegar a túa hora na que te viñesen buscar á casa para aniquilarte en alma e corpo.
Ningunha vontade resiste tal control, semellante inseguridade, a permanente inquietude de, por nada, ser declarado cumplable que culpa, verme que traiciona, miserable que renuncia a todo principio por seguir con vida. Unha vida triturada pola culpa da covardía. Delatar aos teus, renegar de quen admiras, defender o que non cres, humillarte ata pisar en ti coma se foses iso: un verme. Calquera neste ambiente rompe, canto máis unha personalidade neurótica coma a de Shostakóvich, a quen o don da música parece que lle anulase outras moitas habilidades necesarias para vivir. E foi no ben urdido libro de Barnes onde lin que o profesor Nikolayev definía a un musicólogo. Imaxinade, dicía, que estamos comendo ovos revoltos que preparou o meu cociñeiro. Vén un home que nin cociñou os ovos nin os está comendo, pero fala deles coma se para el non existen segredos sobre os ovos revoltos. Iso é, concluía, un musicólogo.
Nos obiturarios de Pérez de Arteaga aparece como musicólogo. Nada que ver coa definición do profesor Nikolayev. A voz de radio clásica non cociñaría os ovos, pero si sabía deles moito e con fondura. É falsa a idea de que para ser un bo crítico literario cómpre ser un bo escritor ou para analizar a música habería que ser compositor. Pérez de Arteaga realizou un labor fundamental na transmisión da música clásica neste país, ensinounos pezas que nunca sen el coñeceriamos, aprendemos a través das súa palabra de bo locutor, da súa facilidade comunicativa. Non só porque nos dixese sobre Mahler o que ninguén antes nos dixera, nin por retransmitir con tempero e coñecementos elevados, senón, sobre todo, polo sentido do humor, pola facilidade de pasar dunha banda sonora de calquera película á ópera máis recente, pola habilidade para transportar a música dentro de nós.
Para os que somos fieis a radio clásica, a morte de Pérez de Arteaga é unha verdadeira perda. Non sei se lle gustaría que o tratasen de musicólogo ou non, pero a súa voz acompañoume moitas tardes, con el conducín cara paisaxes abertos, en días de néboa, noutros de chuvia. Con el espertei moitos primeiros de ano coma se estivese en Viena. Moitas veces sinto desexos de buscarlle rostro á voz dos locutores. Pero contéñome, prefiro mantelos tal e como eu os fabrico en base á voz. A José Luís púxenlle cara o día da súa morte. Cadran ben. Rostro e voz coinciden na personalidade culta dun amante da música que sabe contaxiar o seu entusiasmo por ela.

No hay comentarios:

Publicar un comentario

Nota: solo los miembros de este blog pueden publicar comentarios.