ROMARÍAS ASALTADAS POLO BOTELLÓN

Predomina unha tendencia nas celebracións festivas, que se cadra ata acaba necesitando unha explicación antropolóxica: a de enzoufarse a conciencia ata as orellas como manifestación de alegría, excitación e participación colectiva case en estado de comuñón. Imponse por todo o territorio cunha fortaleza impensable esta moda que se asenta e gana día a día festeiros e repercusión transcendente nos informativos do verán. Non importa do que sexa, tomate, auga, viño, tanto ten. O mérito estriba en poñerse perdido, pingando, enzoufado ata a punta dos pelos dalgún produto que se pegue ben á roupa e ao corpo, deixándoo ben enzafañado. Parece que así, ben enlarafuzados, gózase ata o inenarrable. Por algunha razón será. O caso é que pouco importa o contexto. Calquera motivo é suficiente para dar pé a tal entusiasmo por emporcallar e emporcallarse. Pode ser unha corrida de touros, a festa dunha Virxe, a do santo patrón, un desembarque dos viquingos, a exaltación dun produto agrícola, o regreso á Idade Media ou a Roma, mesmo un paseo polo río ata os Caneiros. Ao final, a exaltación de festexo maior acaba transmutado nun simulacro de xúbilo pailán, mestura de botellón e xogueta de adolescentes. Ata o punto de que a orixe primeira destas celebracións queda desfigurada ou anulada pola potencia dos barallocas. Nun principio, o andazo caeu sobre o país na invención e proliferación das festas máis impensables, todas arredor da comida. Non sei se fora Alonso Montero o que nalgunha ocasión facía referencia á fame pasada coma unha das posibles causas de tanta necesidade de exaltación da da festa arredor do comer. O certo é que non queda produto por estraño que pareza ao que non se lle dedique unha data de exaltación. Incluso, como xa se van acabando os produtos autóctonos, abundan a cada paso máis invitacións a celebrar, por exemplo, a festa da salchicha ou cervexa coma se en Baviera estiveramos. Isto xa callou e será difícil retroceder neste campo. Xa se sabe que ao longo do ano, de maneira especial durante o verán, unha pléiade de pregoeiros (entre os que non me podo excluír) deben pronunciar no balcón do Concello ou no palco da festa as louvanzas máis enxeñosas sobre a cebola, o queixo, o lacón, os chícharos, o caldo, o mexillón, o pemento, a xouba, o cocido, o grelo, a pataca, a ameixa, a orella, a ostra, o viño de Barrantes, de Amandi, da Ulla, do Ribeiro, Albariño, Valdeorras, Chantada, Betanzos, ou o que máis se lles suba á cabeza. Certo que a cada paso máis, moitas destas festas non manteñen miga de contacto con tradición que se coñeza, pero o que cubica é que cada pobo, vila, cidade ou barrio conte co seu día grande e soado arredor dunha festa gastronómica. Esta moda está implantada e aceptada. Sen volta atrás. Como o está a extensión por todo o territorio a franquía de festas medievais en cada curruncho, todas cortadas polo mesmo patrón, nas que por un día a vila ou cidade se cobre de palla, fume e chamusco, ademais de lucir as damas e cabaleiros os disfraces máis favorecedores e vistosos, mira ti o que nos gusta retroceder a un modelo de estrutura social xerarquizada e ben estratificada. Pero disque é moi rendible economicamente e aí si que non me meto. Aceptada a moda anterior, tócanos discernimento diante do ataque irrefreable dos enzoufados. Porque o poder e penetración destes non será menor. Todo indica que, a parte das que xa nacen coa lixo por esencia, moitas das romarías e festas con outras trazas e fundamentos é posible que se vaian contaminando polo abrasivo contaxio do gusto por enzoufarse. Veremos se non se nos vai das mans (ou se realmente nos gusta ou tanto nos ten), porque estas tendencias espállanse coma lume en folla seca. A tolerancia branda fronte ao botellón parece que se traslada sen dificultade ao miolo das festas populares. Había algúns anos que non volvía á romaría principal da miña parroquia de nacemento. Unha romaría campestre rural onde as houbese. Abríronseme os ollos da cuarta cando as imaxes que eu gardaba da carballeira e prados dos arredores cubertos de mantos onde as familias comían e cantaban e bailaban, se converteran en recintos illados e pechados nos que cada grupo, tendo por centro un coche co equipo de son co volume máis elevado, atronaba o entorno con música de discoteca e charanga, así nunha ringleira interminable, semellando unha exposición competitiva de ritmos con maior estrondo e exhibición de botellas inmensas cheas de alcohol e os seus efectos sobre os consumidores; por suposto, as camisetas que identifican a cada grupo enzoufadas desas bebidas mesturadas que tan ben pintan e lixan. Sen dúbida un padecerá de nostalxia, non correrá cos tempos. Pero non mo negarán: está cantado que as romarías están sendo asaltadas polos botellóns. Se cadra é que nos gusta máis así, eu niso xa non me meto.



PUBLICADO EN DIARIO DE PONTEVEDRA