A PRIMEIRA VIAXE A LONDRES

Aquel verán de hai tantos anos decidira ir ao Reino Unido. As razóns expresadas eran a necesidade de aprender inglés e gañar algunha libra que permitise unha vida máis regalada durante o curso en Santiago. As razóns ocultas, desde a distancia vense claras: escapar do ambiente represor da época e seguir a pista a unha estudante nativa de Blackburn á que coñecera no Corzo unha noite de caza. Como o atrevemento ten os seus límites, busquei apoio nun amigo de Asados que estudaba filoloxía inglesa e tiña contactos en Cardiff, por iso, aínda que con chegada a Luton, onde acabei foi na capital de Gales, cidade na que non paraba de soar o Delilah de Tom Jones. Como o que pesan sempre a fondo son as razóns ocultas, non tardei en deixar o traballo no Wimpy, no que me colocara un veciño de Asados do meu amigo, para escapar a Blackpool e de alí definitivamente a Blackburn, que era realmente o destino definitivo da miña intención. Isto custoume un enfado co compañeiro de viaxe (aínda hoxe non sei se me terá perdoado) pola miña impresentable conduta egoísta e serios quebrantos económicos, pois a aventura daquela, polo menos no meu caso, era sen rede: ou traballabas ou coñecías as penurias de verdade. Tanto tiña. Non hai fame que poida coa ilusión e a paixón curiosa da mocidade. Con enxeño, sacrificio e penalidades, o verán foime conducindo outra vez a Londres, cidade á que non prestaba naquel tempo a atención que se merecía, cando un é novo e viaxa parécelle que o único importante é o que vai dentro dun, tan ególatra e inocente é a visión do mundo. Aqueles viaxeiros de finais do franquismo a Europa, rematamos carreiras, vimos morrer ao ditador na cama, casamos, sospeitamos da transición, cremos firmemente no proxecto europeo, na democracia. Asustámonos o 23 de febreiro. Convertémonos en profesionais con peso nos tempos cargados de ilusión en que Felipe González gañou as primeiras eleccións e tivemos e educamos fillos ao tempo que entrabamos en Europa. E viaxamos con eles por aquelas cidades que foran a nosa envexa e agora nos parecía podiamos ensinarllas case en igualdade. Craso erro. Adiantámonos, corremos máis do que podiamos, intentamos saltar traveseiros indispensables na escada. Quixemos avanzar máis do que calquera proceso esixe. Nós, estudantes privilexiados de finais do franquismo, compartimos viaxe a Europa cos emigrantes que en duras condicións mandaban divisas para sentar as bases das caixas que agora son pura débeda. Aos nosos fillos xa quixemos pasealos por París, Frankfurt e Londres coma se en tempo de nada foramos capaces de dar o salto sen retroceso a unha sociedade libre, educada e rica. Coa diferenza de que nós aínda vimos as barracas nas que se amoreaban galegos, italianos e turcos como emigrantes escravos, pero aos nosos fillos encargámonos de que lles quedase lonxe, de que non soubesen de boa letra a súa exacta procedencia; tiveron a mala sorte de nos ver arrogantes, estúpidos cridos, facéndolles ver que chegaramos á situación presente só coas armas de esixir dereitos, queixarnos e non responsabilizarnos de nada. Mala herdanza. Coma se non houbera detrás unha xeración esforzada, sobria, aforradora e laboriosa. En tempo que canta un carro comezaron a caer un detrás doutro o que parecían piares intocables e aí nos temos, corenta anos despois, cos nosos fillos viaxando de novo a Londres. Certo que non podemos ignorar os cambios producidos. Eles están sen dúbida máis preparados, moitos xa saben inglés, só van perfeccionalo, non se asustarán nin sorprenderán de ver unha sociedade libre, como por desgraza nos pasara a nós, non en vano se construíu durante estes anos tamén aquí un modelo distinto e mellor en tantos aspectos. Pero cando se ve a cantidade de mozos e mozas que outra vez teñen que pensar na alternativa de irse a Londres (ou Berlín, ou Sidney, ou Estocolmo), non por un verán, nin por unha aventura, nin por tempo morto antes de volver á facultade, senón porque a facultade xa non dá máis de si, porque aquí nin hai onde traballar nin de camareiro, non deixo de me preguntar que voltas e cambios esenciais se deberían ter producido durante as décadas pasadas para que, de viaxar hoxe os nosos fillos, puideran facelo noutras condicións. Porque si, é certo, cando eu entrei en Luton naquel verán de hai tantos anos, a primeira esixencia do policía que con cara de poucos amigos me recibiu foi que lle mostrase a carta da amiga Carol pola que podía demostrar que tiña un enderezo, alguén que me puidese acoller, de non era en sentido estrito un desherdado. Hoxe, de momento, poden mostrar os seu pasaporte comunitario. Pero veremos por canto tempo. E aínda que graduados en filoloxía, económicas, con título en ciclo superior de turismo ou mecánica, isto xa non é a viaxe de verán para perfeccionar inglés, nin a escapada a un concerto, nin tres días aproveitando unha viaxe de baixo custe case para facer compas e turismo; por máis eufemismos con que o bauticemos, non deixan de ser emigrantes que viaxan coma se fose a primeira vez a Londres. E que mal, pensarán moitos. (Por se a alguén lle quedou algunha curiosidade do relato inicial: inglés non aprendera ningún, á que lle aproveitara fora a Carol que perfeccionara o español ás mil marabillas; e libras, as xustas para poder regresar á casa)




PUBLICADO EN DIARIO DE PONTEVEDRA