DOUS PERFECTOS IDIOTAS

A definición que Vargas Llosa aplica ao idiota latinoamericano pódese trasladar perfectamente a calquera latitude. O perfecto idiota é aquel que pensa que a única razón da pobreza radica en que outros son ricos e viceversa, que a historia é unha triunfadora conspiración de malos contra bos, na que a victoria cae sempre do lado dos malos, perdendo, como cae de caixón, os bos, entre os que se encontran sempre os que realizan tal análise, pois eles pertencen por natureza ao bando das vítimas e dos bos perdedores; son idiotas perfectos os que non teñen empacho en navegar polo ciberespacio, sentirse on-line e (sen advertir a contradicción) abominar do consumismo... Son, en fin, quen con simpleza de visión traducen o mundo a esquemas maniqueos como se a historia, desprovista de variables complexas, se reducise a un pésimo guión no que uns cantos explotan, enganan, dominan e viven á costa dos outros, bos, pobres e condenados, salvo fazaña milagreira, a soportar tal calamidade. Utilizar tan simplista modelo explicativo conduce inevitablemente a posicións de parálise ou de aceptación fanática de medidas populistas e totalitarias. A democracia casa mal con esta esquelética interpretación da realidade entre malvados e vítimas, afortunados e malditos.

Existen outros perfectos idiotas que, desde un punto de vista oposto pero paralelo, o explican todo por esquemas idénticos. Son os perfectos idiotas prepotentes. Eses que entenden que a vida materialista e egoísta, e a liberdade sen regulación, son inherentes á condición humana. Porque a historia non é máis ca unha concreción dun principio: os fortes superan aos débiles, por lei natural debe aplicarse un Darwinismo social sen complexos, pois está claro que os máis fortes, os máis intelixentes, os máis capaces, adaptaranse, superarán as dificultades, e distraerse intentando modelos que busquen igualitarismo non é máis ca unha debilidade dos brandos, dos incapaces e dos que pretenden vivir a costa dos laboriosos e capaces. O perfecto idiota prepotente despreza aberta ou encubertamente a aqueles que considera non están á súa altura, aceptan que dalgún xeito as elites deben dirixir sen contemplacións a marcha da sociedade e miran con condescendencia (nalgúns casos poden permitirse unha miga de caridade) aos que non chegan ao seu nivel, non o merecen. Para eles o mundo foi e será moi doado de entender: os esforzados e intelixentes dirixen o progreso, mentres que dos torpes e lacazáns hai que protexerse, adoitan ser, ademais de burros, malos. Por suposto, a democracia e a liberdade son válidas mentres garantan os seus privilexios. Como deducirán, nada peor que cando estes dous idiotas se atopan fronte a fronte.